Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
DobrosławBagiński,PiotrFrancuz
Komunikacjawizualnamiędzyludźmiwykraczapozaczystyprocesper-
cepcyjny.Opierasięonanakodach,czylitakichorganizacjachpostrzeganego
materiału,którepozwalająna„uzgodnienie”stanówmentalnychconaj-
mniejmiędzydwiemaosobami.Touzgodnieniemożebyćpowiadomieniem
oczymś,możebyćostrzeżeniem,pytaniem,przywołaniemkogoś,wyraże-
niemuczuć,zakazem,nakazemitd.Zrozumieniekażdegoztychprzekazów
wymagazastosowaniawspólnychregułkodowaniakomunikatu.Składając
literywsłowoszyfrujemynasząmyślimamynadzieję,żeadresatznatensam
kod.Podobniejestzeznakamidrogowymilubsymbolamimatematycznymi.
Bywająjednaksytuacje,kiedyadresatnieznakodulubznagobardzo
słabo.Wówczasmożenawetniewiedzieć,żejestadresatemjakiegośkomuni-
katu.Gdyjednakcośtakiegopodejrzewa,próbujegoodszyfrowaćanalizując
jegowewnętrznąstrukturęorazkontekst,wjakimdoniegodociera.Wten
sposóbbudujeprowizorycznepodstawynieznanegosobiewcześniejkoduiza
jegopomocąjakośodczytujekomunikat.Sposóbodczytaniastajesięzarazem
wskazówką,jakadresatpowinienczytaćpodobnekomunikaty.Jeślimusię
powiedzie,oznaczaćtobędzie,żestałsięużytkownikiemnowegokodu.
Kodywizualnemogąbyćbudowaneiprzyswajanenamocyuzgodnień
słownych,aleczęstoichumownośćnieopierasięnasłowach,lecznawspólnym
doświadczaniuokreślonejsytuacji(Siwiński1991;Worth1968;Worth,Gross
1974).Takąpodstawęmająnp.piktogramyopartenawizualnychanalogiach,
któredostrzeganesąpodobnieprzezwieleosób(Zhang,Lu2001;2002).Także
ideogramyniemusząkorzystaćzpośrednictwasłów,niezależnieodtego,czy
sąabstrakcyjne,jaknp.cyfryarabskie,czyteżsąkombinacjąanalogiiwizu-
alnejisymbolisłowno-literowych,jakwwypadkułacińskiegozapisuliczb.
Posługiwaniesiętymikodamimożeobywaćsiębezprzekładaniazapisów
cyfrowychnasłowa.Odwołująsięonewprostdopojęć.Oznaczato,żekody
opartenasymbolachwizualnychsąalternatywnewobeckodówjęzykowych,
ibynajmniejniemusząbyćodnichpochodne(por.Frutiger,Bluhm1998).
2.Kodywizualne
Sztukiwizualne,atakżeinne,nieartystycznekonwencjekomunikacji
wizualnej,określasięczęstojakokodobrazowylubikoniczny.Zpewnością
komunikatywizualnezawierajątreść,copozwalaprzypuszczać,żepełnią
oneanalogicznefunkcjedotych,jakiemająkomunikatywyrażanezapomocą
słów(Jakobson1989;Płażewski1982).Niktniezaprzecza,żeobrazysą
komunikatamiwymienianymipomiędzyludźmi.Kodyobrazowetworzą
sięwpraktycespołecznegokomunikowania.Kontekstysytuacyjne,kultu-
rowe,techniczneiwieleinnychstymulująlubblokująpowstawaniewizual-
