Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
DobrosławBagiński,PiotrFrancuz
Wiemy,jakwyglądakażdazliteralfabetu.Niezależnieodtego,zjakiej
materiibyłabystworzona,zawszekryjewsobietępodstawowązasadę
wewnętrznejorganizacji.Tęwłaśniezasadękonstytuującąkształtobiektu
wizualnegonazywamystrukturą.Jejnaruszenieskutkujenierozpoznaniem
literyalborozpoznaniemwniejjakiegośdefektu.Oznaczato,żestruktura
podpowiadanam,jakpowinnawyglądaćliterabezbłędna,nawetjeślispotka-
liśmysięztymkrojempismaporazpierwszy.Jeślipotrafiliśmyodkryćbłąd
wliterze,tonależyprzypuszczać,żedysponujemyjakimśkryteriumpopraw-
ności.Kiedyprzekonamysię,żeinniludzietakżewskazujątosamojakobłąd,
możetoznaczyć,żepodzielajątesamenormypoprawności.Stądjużtylko
krokdomożliwościkomunikacjiwizualnej,któraoperujenastrukturalnych
własnościachobiektówwizualnych.
Strukturaobiektuwizualnegowyrażazasadniczoodmiennyporządekniż
jegomorfologia.Ujmujeonarelacjepomiędzyelementamicałościiwjakimś
sensiejest„bezcielesna”.Chcączakomunikowaćstrukturęmusimyprzydać
jejjakieśminimum„ciała”,nadaćjejmorfologię.Tworzącwizualnyobraz
strukturynp.domu,możemywszystkiematerie,zjakichjestzbudowany,
zastąpićjedną–ślademczarnegotuszuookreślonymkształcienapapierze.
Takwyglądająprojektydomów.Taniezwykleoszczędnamorfologia,której
wyglądniemanicwspólnegozmaterialnąprawdąobudowli,jestjednakjuż
wystarczającadoujawnieniaprawdyostrukturzetegoobiektu.
Czteryczarno-białegrafikinarycinie6sąwizualnymzapisemstruktury
przedmiotów,którychnaturalnewyglądy(morfologie)zostałyzilustrowane
narycinie4.Porównanierycin4i6pokazujedwasposobykodowaniainfor-
macjiwizualnej:morfologicznyistrukturalny.Każdykomunikatwizualny
musibyćskonstruowanyzapomocąobydwutychkodów.
(a)
(b)
(c)
(d)
Ryc.6.Czteryróżnestruktury,alewspólnamorfologiaczarnejlinii
Generalniekażdastrukturawyrażajakiś„projekt”,wedługktóregozor-
ganizowanajestmateriarzeczy.Oznaczato,żenp.naczyniekuchennejest
takzaprojektowane,iżzawszezatrzymawswoimwnętrzutrochęwody.
Podobniemożemypowiedziećodrzewie,żerośniezgodniezjakimśnatu-
ralnymprojektem.Strukturanietylkoopisujeaktualnerelacje,aletakże
wyznaczarelacjeprzewidywane.Wdziedzinachtakich,jakbudownictwo,
