Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Pojęcieifunkcjeobronykoniecznej
żeniomustrojowym
17
.Jeślizaśchodziomiarkowanieobronykoniecz-
nej,przepisart.22§3tegokodeksuuznawałzaprzekroczeniegranic
obronykoniecznejzastosowaniesposobuobronyUniewspółmiernego
doniebezpieczeństwazamachu”
,zczegoteoriawysuwałazasadę,iż
działaniewobroniekoniecznejniemożebyćnadmierne–takzuwagi
nadostosowaniesposobu(środków)obronydointensywnościzama-
chu,jakiunikaniedysproporcjimiędzydobremzaatakowanymado-
bremnapastnika
18
.Dodaćtrzeba,żewskazanatuproporcjaniewy-
stępujeUwprost”imacharakterwzględny,albowiemtylkorażącejej
naruszeniestanowiprzekroczeniegranicobronykoniecznej
19
.
Obowiązującyk.k.z1997r.używachybanajtrafniejszejformuły
oprawiedoobronykoniecznejprzedbezpośrednimzamachemnaja-
kiekolwiekdobrochronioneprawem(art.25§1),traktującnarówni
ochronędóbrjednostkowychispołecznych(kolektywnych).Jeżelizaś
chodziomiarkowanieobronykoniecznej,powtarzawart.25§2k.k.
formułęzawartąwart.22§3k.k.z1969r.Oznaczato,iżwielezdo-
tychczasowychustaleńdoktrynyiorzecznictwadotyczącychgranicko-
rzystaniazprawadoobronykoniecznejnadalzachowujeaktualność.
Będziemywięcdonichnawiązywaćwdalszychrozważaniach.
2.Społecznafunkcjaobronykoniecznej
Pierwszeujęciaobronykoniecznejodwoływałysiędoprawana-
tury.WedługCycerona,instytucjatawypływazprzyrodzonegoczło-
wiekowiprawadoobronywłasnejprzedzamachaminajegodobra
iniewymagażadnychdodatkowychuzasadnień(lexnata)
20
.Poglądten
uznaćtrzebazarównieoczywisty,coułomny,gdyżniedajeonprawne-
gouzasadnienialegalnościtejinstytucjiinienawiązujedojejspołecz-
nejfunkcji.Uzasadnieniatakiejednakpojawiająsiędopierowokresie
oświecenia,kiedytosformułowanezostałyteoretyczno-filozoficzne
podstawynowożytnegoprawa.
17
Projektkodeksukarnego.Uzasadnienie,Warszawa1968,s.103.
18
Por
.zwłaszczaK.Buchała,Graniceobronykoniecznej,Palestra1974,z.5.
19
TakA.Marek,ObronakoniecznawprawiekarnymnatleteoriiiorzecznictwaSąduNajwyższego,War-
szawa1979,s.101in.
20
C.Giofredi,IlPrincipidelDiritto...,s.91.
16
