Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SPOŁECZEŃSTWOOBYWATELSKIE–HISTORIAPOJĘCIAIWSPÓŁCZESNEZASTOSOWANIE
idiagnozęspołeczeństwaamerykańskiego,które,wprzeciwieństwie
doXIX-wiecznejEuropy,byłodynamicznierozwijającymsięspołe-
czeństwemobywatelskimobogatymżyciustowarzyszeniowymiwie-
luinicjatywachobywatelskich.
Tocquevilleopróczpaństwa,czyliparlamentu,sądówiwojska,
wyróżniałspołeczeństwopolityczne,któreuznawałzasferęobywa-
telskiegozaangażowaniawpolitykęisprawypubliczne.Dosferytej
przynależałypozaspołeczeństwemobywatelskimtakżesamorząd
lokalny,partiepolityczne,gazetyiopiniapubliczna.Dlamyśliciela
tegospołeczeństwoobywatelskietosferaaktywnościobywatelskiej
-głównieprywatnej,ocelachekonomicznych,aletakżesferasto-
warzyszeńizrzeszeńocharakterzewykraczającympozawyłącznie
prywatneinteresyjednostek.Rozwojudemokracjinależyszukać
główniewrozwojuspołeczeństwaobywatelskiegoiduchaobywatel-
skości.Ludzie,którzywycofująsięzżyciapublicznego,przestająbyć
obywatelami,gdyżzrzekająsięodpowiedzialnościzażyciespołecz-
ne.WedługTocqueville’awsytuacji,kiedypaństwostajesięjedynym
źródłemspołecznejorganizacjiijedynymspoiwemdlaspołeczeństwa,
zagrożonastajesięwolnośćobywatelska.Najlepszymrozwiązaniem
dlademokracjijestzbliżyćobywatelidosiebiepoprzezpowierzenie
imsprawlokalnychipozwalającimnadobrowolnestowarzyszanie
się.Najlepszyminajskuteczniejszymsposobemrozwojudemokracji
jestzainteresowanieludzilosemwłasnegokrajuidopuszczenieich
doudziałuwrządzeniuirozwojuduchaobywatelskości.Pomiędzy
jednostkąapaństwempowinnyistniećorganizacjeobywatelskieisto-
warzyszenia,którepozwalająnasamoorganizowaniesięspołeczeń-
stwaobywatelskiegoiwyzwalanieoddolnychinicjatywspołecznych.
Umożliwiająonestworzenieprzestrzenidoaktywnościróżnorodnych
grupspołecznych,zacieśnianiesięwięzispołecznychiwiększąinte-
gracjęspołeczną.Uczestnictwowstowarzyszeniachpozwalanazain-
teresowaniesięobywatelinietylkowłasnymisprawamiprywatnymi,
aletakżesprawamipublicznymi.Prawdziwawolnośćoznaczanie
despotyczne,scentralizowanepaństwo,aleistnieniewieluinstytucji
pośredniczącychpomiędzywładzącentralną(rządem)aobywatelem.
Wycofaniesięobywatelizesferypublicznejwyłączniedoprywatnej
jestzagrożeniemdlademokracjiirozwojuspołeczeństwaobywatel-
skiego.Jakpiszeautor„DemokracjiwAmeryce”-„niezależnieod
19
