Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WSTĘP
niekiedycezuryczasoweniemoga
þbyćcałkowiciewyraźniewytyczone.
Zakończenieksia
þz
úkistanowipodsumowanietematuzawieraja
þcewnioski.
Jakozałoz
úeniewyjściowebadańprzyje
þtyzostałpogla
þd,iz
úistotaobywatel-
stwaniemoz
úebyćrozpatrywanawkategoriachwyła
þcznieprawnych
2
.Oby-
watelstwonalez
úybowiemdokluczowychterminówszerokorozumianejnauki
opaństwieiczłowiekuwpaństwieiła
þczywsobiekwestienaturyzarówno
jurydycznej,jakipolitologicznej,filozoficznej,historycznej,psychologicznej,
socjologicznej
3
.Jestwie
þconozłoz
úona
þiwielopłaszczyznowa
þkwestia
þpoznaw-
cza
þ.Wyczerpuja
þcyopiswszystkichaspektówobywatelstwawymagaróz
únych
podejśćproblemowych.Taksia
þz
úkadotyczyjedyniejegoewolucjiwmyśli
społeczno-politycznejróz
únychepokorazwobszarzeprawnoustrojowym.
Waz
únympunktemwyjściadlabadańbyłotez
úpowszechnieaprobowane
przekonanie,iz
úideaobywatelstwaewoluowaławczasieiprzestrzenigłównie
zpowoduszerokopojmowanejpotrzebyzmianspołeczno-politycznegostatus
quowpaństwachEuropy.Koncepcjeteoretyczneorazaktyprawne,wktórych
zagadnienieobywatelstwapojawiałosie
þwróz
únymuje
þciupoprzezwieki,były
odbiciemrealnychpotrzebartykułowanychprzezjednostkiz
úyja
þcewpaństwie
ba
þdźokreślanychinteresempanuja
þcychistanowiłyzazwyczajodzwierciedlenie
przeobraz
úeńzachodza
þcychwrelacjachmie
þdzypaństwemczytez
úorganami
jegowładzyaczłonkamipaństwa.
Dziejeobywatelstwapostrzeganenapłaszczyźniekształtowaniasie
þidei
iinstytucjimusza
þbyćwspartewszechstronnymaparatembadawczym.Sta
þd
tez
úwpracyszczególna
þwage
þnadanofunkcji,pojmowaniusensuikonteks-
towemustosowaniuterminównobywatel”inobywatelstwo”wkolejnych
okresachhistorycznychiwkonkretnychpaństwachczyje
þzykacheuropejskich,
bowiemtylkogdynbierzesie
þpoduwage
þhistorie
þpoje
þć,moz
únamówićoich
rozwoju,upadkuczyodrodzeniu”
4
.Ewolucjaznaczeniowasłówilustruje
historie
þideiczyinstytucji,która
þteokreślaja
þ.Dlaprawidłowegopoznania
źródłosłowuizmiansemantycznychkluczowychpoje
þćniezbe
þdnebyłozatem
posiłkowaniesie
þwbadaniachróz
únymifachowymisłownikamije
þzykowymi,
wtymzwłaszczaetymologicznymi.
Wpracybadawczejzastosowanogłówniemetode
þanalizychronologiczno-
-problemowej,niejednokrotnieposiłkuja
þcsie
þmetoda
þporównawcza
þ.Wramach
badańewolucjiobywatelstwawEuropieZachodniejmusiałabyćdokonana
analizauwarunkowańustrojowych,politycznych,społecznychiekonomicznych
wróz
únychokresachdziejów.Wykorzystaniedorobkunaukhistorycznych
2
Zob.J.Jagielski,Obywatelstwopolskie.Zagadnieniapodstawowe,WydawnictwoPrawnicze,
Warszawa1998,s.3orazY.Abu-Laban,Reconstructinganinclusivecitizenshipforanewmillennium:
Globalization,migrationanddifference,nInternationalPolitics”2000,nr4,s.509.
3
Zob.P.Birnbaum,Citizenship:Sociologicalaspects,w:N.J.Smelser,P.B.Baltes(red.),
InternationalEncyclopediaoftheSocialandBehavioralSciences,t.III,Elsevier,Oxford2001,
s.1860–1862orazB.S.Turner,Citizenshipandpublicpolicy,w:ibidem,s.1846–1852.
4
D.Karłowicz,B.Markiewicz,Obywatel–Bürger,w:B.Markiewicz(red.),Obywatel.Odrodzenie
poje
þcia,WydawnictwoInstytutuFilozofiiiSocjologiiPAN,Warszawa1993,s.130.
