Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
PierreRousselot,Oczywiaryiinnepisma
zajmująsięteoriątego,conazywajądarmowymizastępstwamiwiarygodności14.
Niemalwszyscyjednaknadalsprowadzajązwyczajnyaktwiarydojednegolub
drugiegozewspomnianychtypów:alboaktwiarynadprzyrodzonejzawierawirtual-
nieiwywyższaaktwiarynaturalnej15;alboprzynajmniejzostałonpoprzedzony
naturalnąkonstatacjąfaktuobjawienia.
Jestjasne,żeprzypomocypodobnejdoktrynytrudnojestwyjaśnićwiarędzieci
iosóbnieuczonych.Wszakjeśliidzieouczonych,towielusprawawydajesię
prosta16!Kościółwswychdokumentachwymaga,abywiaraniebyłaślepa,ale
rozumna,aogółteologówpodzielazasadę,którąśw.Tomaszsformułowałwten
sposób:DNoncrederemus,nisivideremusessecredendumB17.Alejakżewmałym
chłopcuzewsi,chodzącymnalekcjereligii,szukaćwiarynaukowejalboracjonal-
negodowodzenia,alboprzynajmniejdoskonałejpewnościwiarygodności,opartej
naabsolutnieprzekonywającychracjach?JakżeszukaćjejwMurzynie,którywierzy
słowumisjonarza?Wyjaśnieniepsychologiczne,którewydobywanaświatłodzienne
mechanizmwierzeniaalbołatwowiernościbynajmniejniejestwystarczające.
Mogłobybyćonozastosowanezarównodowiarymuzułmanina,jakichrześcija-
nina.Skoromałykatoliksłuszniewierzyswejmatceiswemuproboszczowi,toczyż
małyprotestantniesłuszniewierzyswemupastorowiiswejmatce?Tennieskoń-
czenieprostyprzykładskupiawsobieistotęproblemu.
JeślizatemodpowiedźopierasięnaDprzekonaniachposzczególnychB,opartych
wraziepotrzebynaDpraktycznychzasadachodruchowychB18,toniewydajesię,
78).Pocozatem-powiektośbyćmoże-rozwodzićsięnadjakąśabstrakcyjnąmożliwością,skoro
zgadzamysięcodorzeczywistości?Pocoztakimnaciskiemmówićoniemożnościfizycznej,anie
tylkooniemożnościmoralnej?Dyskusjatamabyćmożeniewielkieznaczeniedlaapostolatuindy-
widualnego,alezajmujeznaczącemiejscewteoriipoznaniareligijnego,która-zależnieodtego,czy
zdecydujemysięnajednolubnadrugierozwiązanie-zupełniezmieniapostać.
14Zob.wypowiedzio.Gardeilawjegoprecyzyjnejipełnejpasjiksiążce:LacrédibilitéetlΣapo-
logétique,s.97n.
15Formułętę,którądoskonalecharakteryzujeteorięwiarynaukowej,zapożyczyłemoddeSégu-
iera,DAnnalesdephilosophiechrétienneB,t.XXXVII,s.276(grudzień1897).
16DNulladifficultasquoaddoctosB(Mazzella,DeVirtutibusinfusis,s.794,zob.s.394).Schiffini,
DeVirtubisinfusis,s.262.
17[DNiewierzylibyśmy,gdybyśmyniewidzieli,żejesttogodnewiaryB-przyp.tłum.]
18DEquidemcumLugoetalliscenseo-piszeViva-nonesserecurrendumadillustrationem
supernaturalemspiritussancti,adhocuthabeaturinpuerisetrudibussufficiensevidentiacredibi-
litatiscontradistinctaameraprobabilitateśitaquilibetintraseś:Egoindoctusinrebusameigno-
ratis,acpraestrimReligionis,staredebeoiudiciosapientium,etpiorum;sedParochusestsapiens,ac
pius;ergoeiusiudiciomihistandumest,etillateneorcrederequaemihicredendaproponitśB(Viva,
Damnataetheses,prop.XXIInnocentegoXI,n.10)[DZaistewrazzLugoizinnymisądzę,żenienależy
uciekaćsiędonadprzyrodzonegooświeceniaprzezDuchażwiętego,ażebywdzieciachiwludziach
prostychdostrzegaćwystarczającąoczywistośćwiarygodności,wynikającązczystegoprawdopodo-
bieństwaśtakktokolwiekwewnątrzsiebieś:Janiewykształconywsprawachminieznanych,
azwłaszczawreligii,powinienemopieraćsięnasądziekogośmądregoipobożnego;aParochusjest
