Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XII
OdOświeceniadorewolucji
kuteorierasistowskieinacjonalistycznewskazywałynaścisły
związekrozumuzprzynależnościądojednejzras.
Książka,którąprzedstawiamyczytelnikowi-OdOświece-
niadorewolucjijestwłaśnieniezwyklepomysłową,analitycznie
pogłębioną,inspirującąopowieściąotym,jakprzemieszczane
byłysymboleświatachrześcijańskiegoiużywanewspekula-
cjachopostępie,rewolucji,cywilizacjiogólnoświatowej,na-
uce.Dramatodkupieniazastępowałannićpostępu”,tajemnica
stworzeniaustępowaławobecwizjicałejplanetyinziemiastała
siętylkoziemią”,wewnątrzświatowysensdziejówodpowiadał
chrześcijańskiejhistoriiświętej.Ośrodekuniwersalnościzostał
wwiekurozumuprzeniesionyzpoziomusacrumnapoziom
profanumdziejówludzkościichrześcijaństwoprzestajebyćwy-
razemdramatuludzkości,alesamostajesięijestpostrzegane
jakowydarzeniehistoryczne.Transcendentalnawiarawducha
Chrystusaprzekształcasięwwiaręwesprithumain,których
wyrazembyłanauka(Comte,Turgot,Condorcet),proletariat
rewolucyjny(Marks)alboposzczególnerasy,rzekomowybra-
nedokierowaniadziejamiludzkości.Esprithumainmieliwy-
dobyćznaswedleswegoobrazusiebiesamychintelektualiści
albopolitycznaelitaludzkości(aktywistycznignostycy).Wten
sposóbstworzenieczłowiekaprzezBogazostajezdyskredyto-
waneiusuniętejakoprzesąd.Zastąpionezostajewizjąlepszego
człowieka,stwarzanegodziękipostępowi,wiedzypozytywnej,
proletariackiejrewolucjiczyrasowymczystkom.Realnezło
wczłowiekuprojektująnowocześninainstytucjeijegośrodo-
wiskospołeczne(nierównościklasowe,niewiedzę,nieczystość
ras).Usuwającjestamtądsiłąalboperswazją,jakpostulowano,
ludzkośćbędziemogławejśćdorajuzbudowanegonaludzkiej
dobrejiszlachetnejnaturze.
Voegelinzwracaszczególnąuwagęnato,jaktemniejlub
bardziejdopracowaneideewielkiejprzemianyprzygotowywały
projektytotalitarne.Condorcet,piszeonieuchronnymujednoli-
ceniuróżnychcywilizacjiiprzekształceniunpowierzchniziemi
wsiedliskojednolitejludzkościuformowanejprzezideologięau-
torstwagarstkimegalomańskichintelektualistów.Wtejkwestii
niemawłaściwieżadnejwidocznejróżnicymiędzytotalitarnym
progresywizmemajegokomunistycznymiinarodowosocjali-
stycznyminastępcami”(por.s.184).Comteczyniłzsiebieko-
