Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
OdOświeceniadorewolucji
ażywottychkonstrukcjijestniezwyklekrótki,ponieważmu-
sząonepodążaćzazmieniającymisięgwałtownie,doczesnymi
nastrojamiXVIIIiXIXwieku.Mimototakiekonstrukcjemają
fundamentalneznaczeniedlahistoriiideipolitycznych,ponie-
ważstanowiąautentycznewizjenowychspołeczności,zastępu-
jącechrześcijańskiecorpusmisticum.
Analizująctegorodzajukonstrukcje,musimydokonaćroz-
różnieniakategoriisensuorazmateriałówhistorycznych,do
którychzostałyonedopasowane.Kategoriesensurównieżmają
swojeodpowiednikiwhistoriichrześcijańskiej.Woltermówi
oobumarciu,odrodzeniuipostępieduchaludzkiego.Obumar-
cieodpowiadaUpadkowi,odrodzenieodpowiadaOdkupieniu,
apostępTrzeciemuKrólestwuduchowejdoskonałości.Treści
historyczne,którewypełniajątenschemat,tośredniowiecze
(obumarcie),epokapoczątkówtolerancjizapanowaniaHenry-
kaIV(odrodzenie)orazczasywspółczesneWolterowi(postęp).
Przyjętakategoryzacjanieodpowiadasaeculumsenescensśw.
Augustyna,aleraczejtrójpodziałowiJoachimazFiore.Wolter
powracadopróbywyrażeniahistoriinanowowpunkcie,wktó-
rymXIII-wiecznimyślicielemusielijąporzucićzewzględuna
opórtradycjonalistów.Fundamentalnaróżnicapolegajednakna
tym,żewpismachWolteraduchTrzeciegoKrólestwaniejest
jużduchemautonomicznejchrześcijańskiejosobowości,aledu-
chemautonomicznegointelektualisty.Chociażcałakonstrukcja
niejestwpełnidopracowana,wyraźniezapowiadapóźniejszą,
autorstwaSaint-SimonaiComte’awrazzjejnprawem”trzech
stadiów:religijnym,metafizycznymorazpozytywno-nauko-
wym.Zracjitego,żetreśćhistorycznawypełniającakategorie
stanowizmiennąniezależną,propozycjaWolterazapowiadapo-
nadtomożliwośćwprowadzenianowychtreścidoschematuka-
tegoryzacji,coteżfaktycznienastąpiłowprzypadkukonstrukcji
marksistowskichinarodowosocjalistycznych.
Strukturahistoriiwewnątrzświatowej
Zbadaniesekularystycznejkonstrukcjistworzonejprzez
Woltera,pozwalanasformułowaniekilkuregułinterpretacjiteo-
riihistoryczno-politycznych,którepowstaływjejnastępstwie.
