Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II
OdOświeceniadorewolucji
mentykrytyczne.Niewartoiniemapocoznimidyskutować.
Nietylkosąimmunizowanenakrytykę,alerównieżnasamą
rzeczywistość.Mająwsobiezwyklecośwulgarnegoiochlokra-
tycznego.Kształtujązbiorowenamiętności,bywająwyjątkowo
paskudne,groźne,jednakżewymagajązrozumieniaipoważne-
goprzemyślenia..
WlatachtrzydziestychVoegelinopisywał-jakojeden
zpierwszychteoretykówifilozofówpolityki-istotęideologicz-
negomyślenia,ajużpowojnie,wkolejnychksiążkach,odkrywał
tropizasadęichinterpretacji.Abyzrozumiećideologicznąreto-
rykę,jakuważał,trzebastworzyćfilozofięjęzyka,którejpodsta-
wąjestbadaniesymbolinadającychsensiporządekludzkiemu
doświadczeniu,byzobaczyć,jaktradycyjnesymboleobecne
wtradycjachgreckiejichrześcijańskiej:nieskończoności,duszy,
napięciamiędzymiłościąBogaamiłościąsiebiesamego,śmier-
ciąanadzieją,zczasemulegająprzemianie,immanentyzacji
iwulgaryzacji.Wskazanienasłabościideologiiniewystarczy.
To,czymonesąijakijestichprzekaz,wymagadotarciaina-
zwaniatego,coVoegelinnazywantrwałąpodstawąduchowego
doświadczenia”.Tylkowtensposóbmożemydotrzećdonie-
zafałszowanejrzeczywistości.Filozofanieinteresujądefinicje
słów,aleanalizarealności,czyliludzkiejświadomości.Temat
ten-oczymniecoszerzejbędępisaćdalej-byłprzedmiotem
intensywnychbadańEricaVoegelinadokońcażycia.
Tużprzedwyjazdemwroku1938ogłosiłnatematideolo-
giiważnąksiążkęDiepolitischenReligionen.Współczesnemu
ideologieuważałjużwtedyzaquasi-religie,lubdokładniej,za
ześwietczoneformyreligijnegomyślenia.Temattenpowrócił
jużpowojniemiędzyinnymiwanalizachchoćbyruchówmille-
narystycznychNormanaCohna,koncepcjignozyHansaJonasa,
twórczościLeszkaKołakowskiegoczywizjiOświeceniaJacoba
Talmona.
Definiującideologie,wskazywałEricVoegelinnapięćjej
podstawowychelementów:
Popierwsze,wszystkiewyrastajązklasycznychichrześci-
jańskichźródeł,aichstałymelementemjestsymbolapokalip-
sy,przekonanie,żepowielowiekowymokresieniedoskonałości
przybliżasięinastąpiczaspełni,pojednaniaczłowiekazsamym
sobą.
