Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
RozdziałI
pozytywna,koleżeńskaatmosfera,udzielaniewsparciaiakceptacjadlaindy-
widualnychosiągnięćtworząnajbardziejsprzyjającewarunkidlaoptymalnego
rozwojuuczniówiichnauczycieli(Day,2008;Hargreaves,1994a,b).
Psychologiapracyiorganizacjiodlatzajmująsięoptymalnymdopa-
sowaniemcechosobowościjednostkiiśrodowiskapracy.Jednązbardziej
znanychjestteoriaindywidualno-środowiskowegodopasowaniaJ.L.Hollanda.
Autorstworzyłsześćtypówosobowościzawodowejorazsześćodpowia-
dającychimśrodowiskzawodowych.Wybórzawodurozumiejakoproces
dopasowywaniazainteresowańjednostkidotychśrodowisk.Preferencje
zawodowetorezultatodziedziczonychpredyspozycjijednostkiiwpływu
środowiskażycia.Mająoneistotnywpływnadojrzałośćpsychicznąiinteli-
gencję.Hollanduważał,żejednostkilepiejdopasowanedoswojegośrodowiska
zawodowegosąbardziejzadowolone,mająwiększąsatysfakcjęzpracyiwyższą
wydajność.Niedostatecznedopasowanielubbrakdopasowaniaprowadządo
stresuzawodowego,niezadowoleniazpracyiżycia(za:Bańka,2000,s.315).
Napodstawierezultatówzbadańautoranadzależnościąpomiędzyprefe-
rencjamizawodowymiizmiennymiosobowościowymipowstałyszczegółowe
charakterystykiróżnychtypówosobowości.Obejmująonezespółcech,cele
życiowe,wartości,zdolnościikompetencjeorazstopieńidentyfikacji
zawodowej.Osobowośćzawodowa,którazdaniemHollandapozwoliłabyna
dopasowaniedozawodunauczycielskiego,toosobowośćspołeczna.Osobytakie
przejawiająokreślonecechy.Sąmiędzyinnymiserdeczne,zgodne,współ-
pracujące,przyjacielskie,towarzyskie,uprzejme,rozumiejące,wielkoduszne,
taktowne,cierpliwe,przekonywająceiodpowiedzialne.Wśródcelówżyciowych
dominujeunichpomaganieinnym,nawetponoszeniedlanichofiar.Wartości,
jakimhołdują,torówność,poczuciewłasnejgodności,uczynnośćiwyro-
zumiałość.Ichuzdolnieniaikompetencjekoncentrująsięnarelacjach
interpersonalnych,mająumiejętnościkierownicze(Holland,1996a,1996b,
1997).Wydajesię,żetakieosobysprawdziłybysięwszkoleznakomicie.
Optymalnedopasowaniewpracyprowadzidopoczuciazadowolenia
isatysfakcjizjejwykonywania.„Zadowoleniezpracyjestuczuciowąreakcją
przyjemnościlubprzykrości,doznawanąwzwiązkuzwykonywaniem
określonychzadań,funkcjiorazról”(Bańka,2000,s.329).Jestreakcjąpsy-
chicznąiindywidualną.Nieulegawątpliwości,żezadowoleniezwykonywanej
pracymaistotnywpływnaefektywnośćpracownika.Zależyodwielu
różnorodnychczynników.Bańkaproponujeichpodziałnadwiepodstawowe
grupy:czynnikizadowoleniazpolazawodowegoizpolapozazawodowego.Te
pierwszedotycząbezpośredniopracyifunkcjonująpodnazwączynnikówpracy.
Jestichwieleimogąbyćodsiebiezupełnieniezależne.Czynnikizpola
pozazawodowegoodnosząsiędotakichparametrów,jakwiek,płeć,stan
zdrowia,strukturarodziny,zadowoleniezmałżeństwaitp.(Bańka,2000).
Nowoczesnepodejściedoproblemuzadowoleniazpracywskazujenadwajej
