Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI
Pedagodzy,awszczególnościpedeutolodzy,odlatwypowiadająsięna
tematkompetencjinauczyciela(Grzegorzewska,1957;Dobrowolski,1959;
Okoń,1991;Legowicz,1975).Powstająnawetteoriekompetencji,którestarają
sięprecyzyjnieformułowaćzakres„kapitałuzawodowego”wtejprofesji.Na
ogółkompetencjenauczyciela,czylijegokwalifikacje,rozumiesięjako
wiadomościiumiejętnościniezbędnedoefektywnegowykonywaniatego
zawodu.Chodzituszczególnieozdolnośćigotowośćdowykonywania
określonychzadańdydaktycznychiwychowawczych,sprawnąiskuteczną
realizacjępostawionychzadań,radzeniesobiezproblemami,właściwe
zachowaniesię,postawyracjonalnościiodpowiedzialnościwrespektowaniu
prawirealizacjipowinności(Kuźma,2005,s.24).
Wbogatejliteraturzepedagogicznejmożnaspotkaćróżnepróbyokreślania
zbiorutychkoniecznychwłaściwościnauczycieli.Najbardziejpopularna
inajbardziejogólnazarazemjestkoncepcjadwóchgłównychgrupkompetencji,
obejmującakompetencjeosobowościowe,dotycząceumiejętności,postaw
iinnychwłaściwościpsychicznychorazkompetencjezawodowe,inaczej
dydaktyczne(Przetacznik-GierowskaiWłodarski,1998).
ZdaniemKwaśnicy(2003)zawódnauczycielskiwymagadwóchzasadni-
czychkompetencji:praktyczno-moralnychoraztechnicznych.Tepierwsze–
kompetencjepraktyczno-moralne(interpretatywne,moralne,komunikacyjne)–
autorzaliczyłdopriorytetowychinadrzędnych.Toonefaktyczniedecydują
oskutecznościnauczycielaicharakterzejegorelacjizuczniem.Kompetencje
techniczne,czylimetodyczne,realizacyjnesąściślepowiązanezprojekto-
waniemiorganizowaniemprzekazuwiedzyprzedmiotowej.
Innyjeszczeschematkompetencjinauczycielakoncentrujesięwokółtrzech
grup:kompetencjimerytorycznych(rzeczowych),kompetencjimetodycznych
(pedagogicznych)orazkompetencjispołeczno-etycznych(aksjologicznych).
Ztegomodeluwyłaniasiędośćosobliwespojrzenienakompetencjenauczy-
cielskie,któreprezentujeA.Smołalski.Zwracaonuwagęnalicznesprzecz-
ności,którewynikajązrolizawodowejnauczycielaiwpisanesąjednocześnie
wjegokompetencje.Należądonich:
1)honorowaniezastanejtradycjikulturowejiprzezwyciężaniezarazemjej
obciążeń;
2)szacunekipodporządkowaniesięwładzyzwierzchniej,arównocześnie
rozwijaniesamodzielnościiautonomii;
3)przestrzeganiewewłasnejpracyzewnętrznychstandardówwymagań
ijednocześniewypracowywanieistosowaniewłasnychkryteriówstymulowania
rozwojuuczniów;
4)kierowaniesięzastanymiprawdami,wiedzą,zdobytymdoświadczeniem
orazgotowościądoichzakwestionowaniaiporzuceniajakozdezaktualizo-
wanych;
