Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Dzieciństwojakokategoriaanalizyteoretycznej
końca.Nieulegawątpliwości,żeimpełniejszepoznanieczłowieka,tymbar-
dziejkompleksowespojrzenienadzieckoijegopotrzeby,jakrównieżnakie-
runkizmiandotyczącychtroskiowłaściwyrozwójdzieckaijegogodneżycie.
Wiedzęoczłowieku,wtymtakżeoosobie,możemyczerpaćzasadniczo
ztrzechźródeł:naukempirycznych(przyrodniczychihumanistycznych),
którekładąnacisknapoznaniewświetledoświadczenia;filozofii,któ-
ramówiopoznaniuwświetlerozumu;jakrównieżteologii,wedługktórej
mamydoczynieniazpoznaniemwświetleObjawienia(Szewczyk1998:18;
Kowalczyk1995:21–31;Caillois1995).MieczysławA.Krąpiecpodkreśla,
żeopisującczłowiekaorazposzukującdefinicjiosoby,pomocnąstajesięmyśl
filozoficzna.Dajeonaodpowiedźnapytanie:Dkimjestczłowiek?”,opierając
sięprzytymnaprzeżywanymwbezpośrednimdoświadczeniuDfakciebycia
człowiekiem”.Towarzyszymurefleksja,któraujawniasamodzielnieistniejący
podmiotDja”mówiącyoswoimdziałaniuDmojeakty”(Krąpiec2003b:269,
zob.także:tenże2003a;Segiet2011:20in.),Dpodmiotowe,samoistniejące
»ja«,któreorganizujesobiekonkretnąjednostkowąnaturęiźródłodziała-
niarozumnego”(Krąpiec1974:376;zob.także:Segiet2011:21).Zdaniem
MieczysławaGogaczaDfilozofiajestpierwszymzapisemrozumieniarzeczy-
wistości”(Gogacz1997:7),wktórąwpisanyjestczłowiekjakoosoba.Dla
wieluteoretykówibadaczy,zwłaszczazkręgufilozofiifenomenologicznej
iegzystencjalistycznej(międzyinnymi:Buber1993;Heidegger1977;Jaspers
1990;Marcel1962;Scheler1987)3,koncepcjaczłowiekawdziałaniu(wjego
naturalnym,codziennymżyciu)powinnastanowićpunktwyjściadojegolep-
szegozrozumienia.
Wrozważaniachdotyczącychmałegoczłowieka(dziecka)jakooso-
byzasadniczajestpróbaodpowiedzinadwafundamentalnepytania:Dkim
jestczłowiek?”orazDkimmożesięstaćczłowiek?”,czyli–coprowadzido
urzeczywistnianiaczłowieczeństwa?Wewspółczesnejfilozofiiczłowieka
mamydoczynieniazperspektywąantropologiczno-etyczno-egzystencjalną
(za:Galarowicz2000:13)orazantropologiąadekwatną(Wojtyła1981:51).
Sątoujęcia,którestarająsięmówićoczłowiekuijegosprawachjęzykiem
wyprowadzonymwprostzdoświadczeniaczłowiekairozumiećgoprzez
to,conajbardziejwnimludzkie.HelmuthPlessner,twórcaantropologiifi-
lozoficznej,definiujeczłowiekajakoistotęoDpołożeniuekscentrycznym”,
wprzeciwieństwiedozwierzęcia,któremapołożeniecentryczne(za:Se-
giet2011:23).CzłowiekjestzatemDistotąmówiącą,refleksyjną,historycz-
ną,pytającą,religijną,empatyczną,zdolnądoantycypacji”(zob.Śliwerski
2001:37).KoncepcjaczłowiekawujęciuViktoraEmilaFrankla,psychiatry
3Zob.także:Popielski1987;Martens,Schnadelbach1995.
