Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PracaBalowskiegorozważateżcharakterleksykiaforyzmów.Po
pierwsze,słownictwotychformskupionejestwokółhaseł:człowiek,
życie,prawda,myśl,stosunkimiędzyludzkie.Podrugie,słownictwojest
wielofunkcyjne,natomiast„ambiwalencjaznaczeniowa”wyrazówregu-
lowanajestprzez„systemsygnałówmorfologicznychisyntaktycznych,
pozwalającychodróżnićwłaściweichużycieodznaczeńogólnych[...],
którestanowiąichmetaforyczneźródło”28.Potrzecie,badaczzauważa
nieprzypadkowąpotocznośćsłownictwaaforyzmów.Potoczność,we-
długBalowskiego,sprawia,żeaforyzmjestlinearniekrótkiimadużą
ekspresyjność.
Balowskireprezentujezupełnieodmiennąodteoretycznoliterackich
metodologięnaukową.Wśródjegoobserwacjicennąinnowacjąjest
wprowadzeniedobadańgenologicznychkwestiigenreaforyzmów,choć
niestetypostaćgenrewedleokreśleńBalowskiegonieujmujeniektó-
rychmożliwościsemantycznychistylistycznychutworówaforystycz-
nych29.Pomysłtenniezostałpodjętywbadaniachgenologicznychnad
pozostałymigatunkamiliterackimi.
4.Definicjesyntetyczne
JanTrzynadlowskiwspólnymterminemmałaformaliterac-
kaobejmujefraszkę,maksymę,przysłowie,tekstynapisowe,list,pa-
miętnik,dowcip,facecję,anegdotę,bajkęiprzypowieść.Zajedną
zzasadniczychcechmałychformliterackichuznajeichkontek-
stowość,czyli
egzystencjępodporządkowanąprzedewszystkimtekstomwiększym,dy-
rektywnym,ogarniającym.Znaczyto,żeokreślonamałaformakontek-
1111111
28Tamże,s.89-92.
29OposzczególnychaspektachjęzykowychaforyzmówpiszeBalowskiwpracach:
Aforyzmjakokomunikatjęzykowy,„SprawozdaniaOTPN”1990,s.22-28;Spój-
nośćtekstuaforystycznego.W:Wariacjawjęzyku,Opole1991,s.207-211;Poza-
językowewyznacznikipotocznościwaforyzmach.W:Językpotocznyjakoprzed-
miotbadańlingwistycznych,Opole1992,s.75-78;Aforyzmjakoutwórliteracki
iwypowiedźjęzykowa,„ZeszytyNaukoweWSPim.PowstańcówŚląskichwOpolu”,
FilologiaPolskaXXXI,1993,s.71-80.
22
