Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TYTOŃ
Doczynnikówśrodowiskowychonajlepiejdowiedzionymdziałaniukarcyno-
gennymnależybezwątpieniatytoń,aściślejbiorącsubstancjekarcynogenneza-
wartewgłównymibocznymstrumieniudymutytoniowego.Nowotworamizależ-
nymiodpaleniatytoniusąprzedewszystkimnowotworyzłośliwepłuca(umęż-
czyznw80-90%zależneodpaleniatytoniu),nowotworyzłośliwejamyustnej,gar-
dła,krtaniiprzełyku.Równieżnowotworyzłośliwetrzustki,pęcherzamoczowego
oraznerkiuznawanesą(choćwmniejszymzakresie)zanowotworyzależneodpa-
leniatytoniu.Ryzykozachorowanianatenowotworyzmniejszasięszybkopoza-
przestaniupalenia.
Zapobieganie
Porzuceniepaleniajestdziałaniemonajwiększymciężarzegatunkowym,zmniej-
szającymryzykonowotworu,któremożepodjąćpojedynczaosoba.Ponieważpale-
nietytoniurozpoczynasięzwyklewwiekumłodzieńczym,grupądocelowądladzia-
łańprewencyjnychpowinnabyćprzedewszystkimmłodzież.
DIETA
Sposóbodżywianiamaistotneznaczeniedlaprewencjinowotworówzłośliwych.
Działanieskładnikówznajdującychsięwdiecieczłowiekamożebyćzarównoochron-
ne,jakisprzyjającerozwojowinowotworów.
Nakażdymetapieprocesurozwojunowotworów(inicjacja,promocja,progre-
sja)dietamożeodgrywaćistotnąrolę,wpływającnaprzebiegprocesuchorobo-
wego.
Dietabogatawtłuszczcałkowityzwiększaryzykowystąpieniam.in.nowotwo-
rówzłośliwychjelitagrubego,piersi,gruczołukrokowegoipłuca.Dietabogata
wtłuszczezwierzęcei(lub)tłuszczenasyconezwiększaryzykozachorowaniana
nowotworyzłośliwepłuca,jelitagrubego,piersi,endometriumigruczołukrokowe-
go.Dietabogatawcholesterolzwiększam.in.ryzykorakapłucaitrzustki.
Dietamożemiećjednocześniedziałanieochronne.Zawartewniejprzeciwutle-
niacze(antyoksydanty)majądziałaniechroniąceprzedpowstawaniemnowotwo-
rów.Donajważniejszychskładnikówdietyowłaściwościachprzeciwutleniających
zaliczasiępokarmypochodzeniaroślinnego,wtymprzedewszystkimwarzywa
iowoce.Sąonepodstawowymźródłemwszystkichzwiązkówocharakterzeprze-
ciwutleniającym:witaminyC,karotenoidów,związkówtiolowychipolifenolowych.
Potencjalnywpływdietynapowstawanieniektórychnowotworówzłośliwych
przedstawiasięnastępująco:
Nowotworypiersi:
O
nadmiernawartośćenergetycznapożywieniawdzieciństwieimłodościmoże
zwiększaćryzyko,
22
