Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
WilhelmzRubruk–
Opispodróży
Potrzecie,wreszcie,rozważanianatematklęskiRzymudająsposob-
ność,bywyłożyćteoriędwóchpaństw,ziemskiegoiniebieskiego.Wten
wątekjestwplecionypoglądAugustynanatematbarbarzyńców-Gotów.
AugustynokreślaGotówmianemEbarbarzyńcy).Uwszystkichautorów
klasycznychpozawarstwączystoopisową-ludzienależącydoplemion,
głównieprzychodzącychzpółnocy,posiadającywłasnejęzykiikultury,
odmienneodkulturygrecko-rzymskiej-niosłoonojeszczewartościowa-
nie.Barbarzyńcybyliokrutni,prymitywni,pozbawieniwyższejkultury,
bylizpewnościączymśgeneralniepośledniejszymodGrekówiRzymian.
Nawetjeżeliautorzyantyczniprzypisywaliimpewnecechypozytywne,
np.męstwo,poczuciehonoru-jakczyniłowielupocząwszyjużodHero-
dota
28,tojednakwostatecznymicałościowymrozrachunkubarbarzyńcy
byliczymśgorszymodcywilizowanychGrekówiRzymian.
InaczejjestjednakżeuAugustyna-itostanowiistotnenovum,jak
zauważyłtoMüller,charakterystycznedlachrześcijaństwa-Gocisąpo
prostuprzeciwnikamiRzymian,kierującymisiępowszechniestosowany-
miprawamiwojny
29.WwojnieRzymianzGotamiracjaniejestpostronie
Rzymian,jestonakonfliktemdwóchrównoprawnychpodwzględemmo-
ralnymstron.Wtymszczególnymkonflikciezresztą,wedługAugustyna,
zwycięscyGociokazująsięludzcywowielewiększymstopniuniżRzy-
mianiewczasieswoichrozlicznychwojen,zwłaszczadomowych.Natym
właśniepolegakresparadygmatufundującegostarożytnąwizjęświata
iwypełniającychgokultur.Starożytnibyliprzekonani,żewkonflikciekul-
tura-barbarzyństwo,racjamoralnajestpostroniekultury,niezależnieod
przebiegukonkretnychwydarzeń.Dlaświatachrześcijańskiego,zdystan-
sowanegowobeckulturyantycznejinieutożsamiającegosięzniąbezwa-
runkowo,racjesąrozłożonepoobustronach.TerminEbarbarzyńca)prze-
religijnych,przezconietylkoczcili,lecztakżenaśladowalidemony,którychnajwiększym
pragnieniemjestwłaśnieoszukiwanie.Podobniebowiemjakdemonymogąsobiepodpo-
rządkowaćtylkotych,którychomamiłykłamstwem,takteżizwierzchnicy,nieciuczciwi,
oczywiście,alepodobnidodemonów,podnazwąreligiizalecaliludomjakoprawdziwe
wierzeniatakie,októrychwiedzieli,żesąfałszywe.Tymsposobemlepiej,bytakrzec,
przywiązywaliludzidospołecznościobywatelskiej,abypodporządkowaćichsobieśrodka-
mipodobnymidośrodkówużywanychprzezdemony».Por.teżVII,28(t.I,s.352).
28Herodot,Dzieje,IV,64-67.TypowyprzykładstanowiteżGermaniaTacytazpochwa-
łąmęstwawojennegoGermanów(30).
29InaczejPaństwoBożeczytaJones(1971,s.382n).WypowiedziAugustynanatemat
Gotówpostrzega,moimzdaniembłędnie,jakokonwencjonalnekontynuacjetopikistaro-
żytnych,negatywnienastawionejdobarbarzyńców.
