Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
978-83-7688-513-1
24
AgnieszkaPasieka
Opóricodalej?
Mającświadomośćzastrzeżeńwobecbadańnadoporemitrudnościztymiba-
daniamizwiązanymi,wartopowrócićdopostawionegonapoczątkupytania:czy
idlaczegowartobadaćopóriużywaćgojakonarzędziaanalizydynamikiprzemian
społecznych,diagnostykiwładzy,sposobówkonstruowaniasprawczości,kluczado
zrozumieniakulturowychznaczeń?Odpowiedzinatepytaniadostarczająsameze-
branewantologiiteksty:nietylkojakopracekrytycznewobecstanowiskinnychba-
daczy,proponującealternatywneujęcia,zarazemwięcibroniąceokreślonejtradycji
badańnadoporem,aleteżdlatego,żeproblematykaoporujestniejakopretekstem
inarzędziemrefleksjidlawieluinnychzasadniczychkwestii.
Pozawspomnianymijużkwestiamiodpowiedzialnościbadawczejorazpolityki
badańwartowspomniećodwóchinnychzagadnieniach.Pierwszymznichjestwe-
zwaniedorefleksjinatematsamejkonstrukcjibadańorazwieńczącychjeartykułów
imonografii-refleksjistanowiącejjeszczejedenzwymiarówrelacjibadacze-badani.
Autorzy-antropolodzyiautorki-antropolożkipytają:dlaczegomimolatdebatnatemat
nkryzysu(etnograficznego)autorytetu”
,corazpłynniejszychgranicmiędzykategoria-
mibadaczyiinformatorów(niemówiącjużosamejkrytycepojęcianinformator”),
popularyzacjiideirefleksyjnościwobrębienaukspołecznych,wdalszymciąguto,co
mówibadaczibadaczka,jestnazywaneteorią,ato,comówiąbadani-etnografią
(lub,wświetlekrytykiOrtner,etnografiąjestnazywaneto,cobadaczpozwoliłim
powiedzieć)(Reed-Danahay,s.202)?Takwestiajestnierozłącznazapelemokonty-
nuowaniebadańetnograficznych,któremogąsięstaćnarzędziemtworzeniangęstych
opisów”:biorąbowiemnnaserio”światbadanych;skupiająuwagęnaproblematyce
znaczeń,niepomijająctematykiwładzy(iviceversa);nielekceważązagadnieniakul-
tury,pozostająkrytycznewobecideinkultury”;umiejętniełącząanalizęjednostko-
wych,idiosynkratycznychświatówizjawiskzanaliząszerszych,ponadjednostkowych
iponadlokalnychprocesów.Cobardzoistotne,etnograficznepodejścieniejestturów-
noznacznetylkoiwyłączniezpraktykąbadańterenowych,aleteżzokreślonymsta-
nowiskiemintelektualnymimoralnym,zinterpretatywnąikrytycznąmetodąanalizy;
odnosisięwrównymstopniudometodyobserwacji,codometodyetnograficznego
(awięcngęstego”)czytaniadanych,bezwzględunato,czysąnimiźródłahistoryczne,
własnenotatkiterenoweczyrelacjezprocesówsądowych.Innymisłowy,apeltenjest
wyrazemświadomościkryzysuwetnografiiprzyjednoczesnymwezwaniudowzię-
ciaetnografiinaserio,zamiastporzucaniajejjakokategoriitakdziśnadużywanej,że
ażnicnieznaczącej(zob.Ingold2014).Refleksjatanabieraszczególnegoznaczenia
wświetlecorazbardziejdominującegownaucesystemugrantowego,któryzjednej
stronyczęstoograniczaprowadzeniedługofalowychbadańterenowych,zdrugiejzaś
poprzezpromowanieninterdyscyplinarności”sprawia,żetakategoriastajesięsyno-
nimemzbiorumetodjakościowych,wszczególnościzaśfetyszyzowanychwpolskiej
tradycjisocjologicznejiantropologicznejwywiadów.
Przekonanieociągłejwartościetnograficznegostanowiskanieograniczasięjed-
naktylkoiwyłączniedobadańprowadzonychprzezantropologów,którychprace
