Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
raz,aleodbiorca,wiedząc,żeprzecieżwszystkoznaczy,stara
sięprzynajmniejczęściowondopowiedziećsobie”głos,zapach,
smak,dotyk...TodlategoSimonides(oilerzeczywiściesąto
jegosłowa)mógłtwierdzić,żemalarstwojestmilczącąpoezją
apoezjamówiącymmalarstwem.
Znastaniemnowożytności,kiedyzrozumiano,żekluczem
doopanowaniarzeczywistościjestprzepływinformacji,gdy
zrodziłasięizaczęłarozkwitaćngalaktykaGutenberga”,zdwojo-
nowysiłkiposzukiwaniatakiegokanałukomunikowania,któ-
rybyłbystosunkowonajpełniejszy,wktórymrolandopowiada-
nia”przezwyobraźnięniemusiałabyćażtakwielka.Wszystko
początkowowskazywałonato,żeposzukiwaniateuwieńczone
zostałysukcesem.Itaknarodziłasięnowożytnaemblematy-
ka,wspartanietylkoautorytetemSimonidesaiinnychwybit-
nychtwórcówantyku,alenadodatekuzurpującasobieprawo
dodziedziczeniapostaroegipskiejhieroglificejakoskarbnicy
najgłębszejmądrości.Odkrytew1419rokunawyspieAndros
HieroglyphicaHorapolla,tłumaczonenałacinęinastępnie
drukowane
5
,jużowąpotrzebęnjęzykatotalnego”ludziepoki
nowożytnejwjakiśsposóbzapowiadały.Stworzyłgojednak
dopieroAndreaAlciati,któregoEmblematumliber...(wyd.1.
Augsburg1531)wielokrotniewznawianeiposzerzane,przera-
bianewcałejEuropie,skodyfikowałoklasyczną,trzyczęściową
postaćemblematu(inskrypcja,będącamottembiblijnymlub
zaczerpniętymzpoezjiantycznej;rycina;subskrypcjapodpo-
staciąepigramatulubfragmentuelogijnejprozy).Sławędzieła
AlciatiegowwiekunastępnymprzyćmijeszczePiadesideria
HermanaHugona(wyd.1.Antwerpia1624),dziękiudanemu
wykorzystaniudlapotrzebjęzykaemblematykimisterium
zjednoczeniaOblubieńcaiOblubienicyzPieśninadpieśnia-
mi(polskiprzekładAleksandraTeodoraLackiego,wydany
porazpierwszywKrakowiew1673roku,zatytułowanyjest
5
Tuidalejkorzystamzustaleńzawartychwpodstawowychpracach
JanuszaPelca:Obraz–słowo–znak.Studiumoemblematachwlitera-
turzestaropolskiej,Wrocław1973;Słowoiobraz.Napograniczulitera-
turyisztukplastycznych,Kraków2002,passim.
31
