Osobowość i charakter

Stefan Szuman

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-17985-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

494

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Szuman, Stefan. Osobowość i charakter. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, 494 s. ISBN 978-83-01-17985-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Szuman, S.

T1 Osobowość i charakter

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2014

SN 978-83-01-17985-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 137512, author = "Szuman, Stefan", editor = "", title = "Osobowość i charakter", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2014", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-17985-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Szuman, Stefan

ED -

TI - Osobowość i charakter

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2014

SN - 978-83-01-17985-4

ER -

Netografia (standard APA):

Szuman, Stefan. Osobowość i charakter [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/osobowosc-i-charakter-stefan-szuman-137512.

osobowość, charakter

Książka profesora Stefana Szumana jest kompletnym, dotychczas niepublikowanym, spisanym w latach 40. ubiegłego wieku, wykładem psychologii osobowości i charakterologii. Jest to głębokie studium filozoficzno-psychologiczne o kondycji człowieka. Pub...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-17985-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2014

Liczba stron:

494

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Stefan Szuman – droga życia i dzieło (Maria Kielar-Turska)12
Przedmowa (Maria Kielar-Turska)36
Podziękowania56
OSOBOWOŚĆ I CHARAKTER58
CZĘŚĆ I Wprowadzenie60
1. O miejscu charakterologii wśród innych nauk62
2. O wyrastaniu człowieka ponad przyrodę71
Psychika człowieka a psychika zwierząt71
Sytuacja człowieka w świecie78
Dążenia i ograniczenia człowieka w ponadbiologicznej rzeczywistości82
3. Podstawowe pojęcia i główne zadania charakterologii90
Podstawowe pojęcia charakterologii90
Działy, rodzaje i zadania charakterologii99
CZĘŚĆ II Natura człowieka108
1. Konstytucja cielesna a osobowość i indywidualność118
Dziedziczenie cech psychicznych119
Dyspozycje psychiczne a konstytucja cielesna124
Zależność konstytucji cielesnej oraz indywidualnej psychiki od hormonalnego ustroju organizmu126
Zagadnienie istoty związku między ciałem i duszą129
2. Usposobienie – temperament133
Poczucia i nastroje pierwotne134
Wzruszenia i nastroje137
Tradycyjna nauka o czterech temperamentach139
Budowa temperamentu (usposobienia)141
Cechy energetyczne i dynamiczne temperamentu142
Cechy jakościowe uczuciowości i wzruszeniowość uczuciowa (usposobienia)146
Konkretyzacje temperamentu (usposobienia)154
Zewnętrzne bezpośrednie manifestacje temperamentu i usposobienia i ich bezpośredni wyraz158
Cechy temperamentu i usposobienia jako uzdolnienia160
3. Wrodzona umysłowość oraz wrodzone zdolności kognitywno-adaptacyjne165
Typologia energetyki i dynamiki (temperament umysłowości)166
Poszczególne cechy umysłowości indywidualnie w różnym stopniu i w różnej jakości przyrodzone168
Wrodzona umysłowość jako uzdolnienie179
4. Pierwotne i wrodzone potrzeby i skłonności oraz wrodzona wolicjonalność183
Natura pierwotnych wrodzonych potrzeb, dążeń i skłonności i charakter wrodzonej popędliwości183
Rodzaje pierwotnych i podstawowych, wrodzonych potrzeb i skłonności185
Potrzeby, dążenia i skłonności wrodzone jako zdolności201
Wrodzona wolicjonalność natury204
CZĘŚĆ III Osobowość człowieka208
1. O sposobie bycia różnych ludzi212
Wyodrębnienie „sposobu bycia” wśród innych form „zachowania się”212
Typologia sposobów bycia215
2. Osobowość biernie przez doświadczenie i środowisko kształtowana221
Samoczynne skierowanie się wrodzonych funkcji przeżyciowych, kognitywnych, adaptacyjnych i dążeniowych na określone przedmioty doświadczenia222
Biernie nabyte nawyki, przyzwyczajenia, przywiązania, sprawności i umiejętności226
Kształtowanie się samoświadomości jaźni234
3. Osobowość kierująca się motywami i kształtująca się przez swe świadome i intencjonalne czyny242
Istota aktywności intencjonalnej i zamierzonej243
Hedonistyczne motywy postępowania250
Subiektywne i obiektywne motywy postępowania255
Egoistyczne motywy postępowania268
Altruistyczne motywy postępowania278
4. O roli namiętności i entuzjazmów w życiu osobowości288
Namiętność289
Namiętności293
Entuzjazmy300
5. O kształtowaniu się poglądów, zapatrywań i przekonań, którymi się kieruje osobowość304
Pojęcia, poglądy, przekonania jako cechy osobowości305
Stałość i zmienność poglądów i przekonań306
Źródła naszych pojęć, poglądów i przekonań308
Indywidualna asymilacja i przeróbka istniejących poglądów312
Funkcja pojęć, poglądów i przekonań316
6. O sposobach urzeczywistniania zamierzeń przez świadomą celów i środków osobowość. Indywidualne taktyki postępowania320
Funkcja i ocena zaradności320
Źródła i indywidualna technika zaradności322
Taktyki niedozwolone i szkodliwe327
7. Ideały osobowości i osobowość idealna330
Rozwój ideałów w poszczególnych okresach życia331
Ideały marzeniowe a ideały jako normy336
Główne kategorie ideałów338
Typologia idealizmu341
CZĘŚĆ IV Charakter człowieka346
1. Ograniczenia osobowości352
Niedostatki i ograniczenia osobiste354
Niedostatki i ograniczenia ogólnoludzkie360
Byt. Istnienie. Świat. Dusza. Bóg361
Zasadnicze rozczarowania i upadki osobowości367
Zasadnicze formy potwierdzenia życia372
2. Kształtowanie się woli i zapanowanie nad sobą. Nad-ja, sumienie, jaźń moralna376
O wysiłku woli377
O panowaniu nad sobą379
Typologia woli384
Geneza nad-ja osobowości386
Sumienie387
3. Sprzeczno-skłonnościowa, rozdwojona natura człowieka393
4. O cnotach i niecnotach charakteru405
Cnota umiaru i niecnota zachłanności409
Cnota męstwa i hartu i niecnota tchórzostwa i niewytrzymałości414
Cnota wiary i niecnota bezbożności418
Cnota rzetelności i niecnota zakłamania421
Cnota miłości i sprawiedliwości i niecnota sobkostwa i bezwzględności423
Cnota uduchowienia i wzniosłości oraz niecnota niskości i podłości426
5. Osobowość a społeczeństwo, społeczeństwo a charaktery. Społecznie utylitarne obowiązki i cnoty człowieka430
Zależność osobowości od środowiska społecznego430
Obowiązki jednostki wobec społeczeństwa i państwa – cnoty obywatelskie434
Warunki rozwoju osobowości w ramach społeczeństwa445
Ustrój narodów i ludzkości a powołanie i pomyślny rozwój osobowości człowieczej452
Kształtowanie się elity społeczeństwa a zagadnienie osobowości459
6. Ostateczne cele rozwoju człowieka jako osobowości i charakteru466
CZĘŚĆ V Dynamika i struktura osobowości i charakteru474
1. Stałość i zmienność osobowości476
Osobowość w czasie476
Zmienność przeistaczająca481
Rozwojowa zmienność - stałość i niestałość charakteru486

tęsknotązaprzekroczeniemwłasnegoograniczeniaipragnienia,dopełnienia

ispełnieniapowołaniawgranicachmożliwości”(s.299).Stądważne–jegozda-

niem–jestrozpowszechnianiewiedzyzzakresucharakterologii.Wydajesię,że

naprzeciwtympostulatomSzumanawychodziwydawanewspółcześniewPolsce

czasopismopopularnonaukoweCharaktery.

Człowiekchcebyćzadowolonyzsiebie.Aleniebyłbyistotąniezwykłą,gdy-

byodurodzeniadośmierciniewalczyłzograniczeniamiitrudnościamistawania

siętym,czympragnie,awięcczymświęcej,niżjest.ZdaniemSzumana,osobiste

ograniczeniaitrudnościwewnętrznesąszkołąwoliihartu,tym,cokształtuje

istotęosobowości.Osobowośćdoskonałarealizujesięnietyleprzezdoprowa-

dzeniedorozkwituswychtalentówimożliwości,ileprzezwyzwoleniesięznatu-

ralnychograniczeńiułomności.Człowiekuświadamiasobiesweniedostatki

iograniczeniadopierowwiekumłodzieńczym.NOsobowośćmusizostaćograni-

czonaprzezrealnybytzewnętrzny,abysięniezgubiławswychmarzeniach,

wswymłatwymsubiektywizmie”(s.304).

Szumanwskazujenadwarodzajeograniczeń:poznawczeiserca.Tepierwsze

uważazanajistotniejsze.Wrozwojuosobowościgłównezadaniesprowadzasię

doposzukiwaniaprawdy.Jednakżeosobowośćjestograniczonawswympozna-

niu.Stądwalczyowiarę,którazastępujewiedzę,tamgdzieonaniesięga;wiara

jestbowiemliczeniemsięztajemnicąistnienia–umożliwiazatemzdobycieświa-

domościograniczeniapoznania.Zkoleiograniczeniasercapozwalająpoznać,że

naszeuczuciasązmienne,nietrwałe,żedalekonamdoprawdziwejdobroci.Jest

takdlatego,gdyżtylkowrodzoneuzdolnieniaizaletycharakterusądaramina-

tury,cnotyzaśsąosiągnięciamiosobowości.Ale–zdaniemSzumana–należy

widziećograniczeniajakowarunekuszlachetnianiasięosobowości,osiągania

cnoty.

Autorzwracauwagęnadysproporcjęmiędzytym,coczłowiekchciałbyosią-

gnąć,atym,czymmożebyć.Iuważa,żeczłowiekjestwpewnejmierzetakim,

jakimpragniebyć.Każdyczłowiekrozczarowujesięwżyciu,comaistotnena-

stępstwadlajegocharakteru.Niewieleludziwytrzymujepróbęrozczarowań

życiowych;zwykleprowadząonedomniejszejlubwiększejruinyosobowości.

Szumanprzedstawiatrzypostawynegatywnewobecżycia:oportunizm,cynizm

irozpacz,orazprzeciwstawneimtrzypostawypozytywne:humor(dobresamo-

poczuciemimoświadomościludzkiegoograniczenia),entuzjazm(zachwyt,ser-

deczneoddaniesprawieżycia)iwiara(wżycie).

WieleuwagipoświęcaSzumanzagadnieniuwoli.Wartozauważyć,żepo

długimokresie,wktórymtematykawoliniebyłapodejmowanaprzezpsycholo-

gów,napoczątkuXXIwiekuznalazłazainteresowanychbadaczy(np.Bau-

meister,Tierney,2013;Bremer,2013).Szumanwyróżniatrzystopniewolicjonalno-

XLVI

Brak wyników

Osobowość i charakter

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra