Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wziąwszypoduwagę,iższczególnieobiecującymmiejscemdoanalizypamięci
itożsamościwydająsiępogranicza1(zob.Cohen2003;Lis2008:31-32),zdecydo-
wałamsięprzeprowadzićbadaniawpołudniowo-wschodniejPolsce,naterenach
mniejwięcejpokrywającychsięzdawnymidiecezjamiprzemyskimiobrządku
wschodniegoizachodniego.Odwiekówbyłotopograniczekultur,wręczcywiliza-
cji(por.Pawluczuk1994:261),codecydowałookoniecznościkonstruowaniaprzez
grupywyrazistejtożsamości,atakżelegitymizacjiswojejobecnościnatymterenie
iobronyswychinteresów-nierzadkoprzezodwołaniedoprzeszłości.Również
obecnie,poupadkukomunizmu,kwestietożsamościipamięciponowniestajątuna
pierwszymmiejscu.Badaniemobjętowspólnotyreligijnenajdłużejobecnewtym
regionie,uwikłanemiędzysobąwskomplikowanezależności,reprezentującetrzy
Kościoły:Kościółrzymskokatolicki,Kościółkatolickiobrządkubizantyjsko-ukra-
ińskiego(czyligreckokatolicki)orazPolskiAutokefalicznyKościółPrawosławny.
Dotychczasowesposobybadaniapamięciitożsamościzbiorowej
Jakdotąd,niespotkałamsięzbadaniamiempirycznymi,wktórychanalizapamięci
zbiorowejbyłabytakjednoznaczniepotraktowanajakosposóbbadaniazbiorowej
tożsamości.Niewielejestrównieżtakich,wktórychobiekategoriebyłybywyraź-
nierozdzieloneizoperacjonalizowanelubwktórychpodjętobypróbędokładnego
określeniarelacjimiędzynimi.Niemniej,pojawiałysiębadania,wktórychnapod-
stawieanalizykolektywnejpamięcilubjejelementówwyciąganopewnewnioski
natemattożsamościdanejgrupy.
Mimowszystko,obagłównepojęciatejrozprawybyły,jakdotąd,przeważnieba-
daneosobno.Wprzypadkutożsamościzbiorowej,zpowodubrakuzgodnościcodo
jejdefiniowaniaatakżetrudnościzoperacjonalizacjątegopojęcia,równieżbadania
empirycznenastręczałynaukowcomwieleproblemówzwiązanychzopracowaniem
aparaturybadawczej.WpracachAntoninyKłoskowskiejmożnaznaleźćwskazówki
cododwóchpodstawowychsposobównprzełożenia”pojęciatożsamościzbiorowej
nabadaniaempiryczne:poprzezanalizęwytworówkulturowychdanejwspólnotyoraz
poprzez-preferowaneprzeztęautorkę-indywidualizacyjnepodejściedotożsamości
zbiorowej(uKłoskowskiej:narodowej).Podejścietopoleganabadaniutożsamości
nukorzeni”,poprzezanalizęjednostkowychidentyfikacjioraztzw.walencji-przy-
swojeniakulturyzbiorowości,którejczłonkiemjestjednostka.Zatem,Kłoskowska
(1992,2005)skoncentrowałasięnaanaliziemateriałówautobiograficznych.
RównieżBokszański,rozważającmożliwościsocjologicznegobadaniatoż-
samościkolektywnej,wskazujeindywidualizującepodejściejakodająceszansę
nawykorzystaniemetodwspółczesnejsocjologiiempirycznej,metodilościo-
1
Świadczyotymrównieżbogataliteraturaprzedmiotu,wktórejkwestiebędąceprzedmiotemzain-
teresowaniawniniejszejrozprawierozważanesąwłaśnienaprzykładzieterenówpogranicznych,wtym
zwłaszczawschodniegopograniczaPolski(m.in.Babiński1997;Buzalka2007;HanniStępień2006;Kur-
czewskaiBojar2005;Sadowski1995a,1995c;SadowskiiCzerniawska1999;Wojakowski2007).
12
