Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziedzictwoimperialneipamięcipodzielonejEuropy|31
znEuropyWschodniej”:nthememoryofStalinismandSovietoccupationthatformedthe
centreofthenationalnarrativesofthenewstatesthatclaimedpoliticalindependenceafter
thecollapseofCommunism”25.
A.Assmannprzypomina,jakeuropejskieinstytucje,np.wspominanyjużtutajITF
(InternationalTaskForceforInternationalCooperationonHolocaustEducation,Rememb-
ranceandResearch)czynEuropeancommissionatBrusselswhichmetinMay2011”
,pró-
bująodpowiedziećnatowyzwaniedlawspólnoty.Kierowanieiregulowanieoznaczateraz
rozłożeniezjawiskpamięcidodwóchprzestrzennierozgraniczonychnrubryk”:nHolocaust”
inGułag”
.TuwłaśniemajaczynahoryzonciekoncepcjannowegoAusgleichu”czynnowej
Jałty”–wformieustalonejwBrukselizgodypamięci26.Łatwiejjestoczywiścienrozwiązać”
problempaneuropejskiejpamięcipoprzezustawieniejejzdwóchnklocków”aniżeliuzna-
niejejarcyskomplikowanejwielości.CzywystarczyrezolucjaParlamentuEuropejskiego,
któraobok27styczniadodajedrugądatępamięci–23sierpnia,dzieńprzypominający
podpisaniepaktuRibbentrop–Mołotow,honorującwtensposóbpamięćofiarinazizmu,
istalinizmu?ProfesorA.Assmannostrzegajednakstanowczo,przytaczajączaprobatą
słowainnejniemieckiejbadaczkipamięciHeidemarieUhl,któranietylkowskazała,że
nproblematiclevellingofthetwoformsoftotalitarianismisatoddswithcurrenthistorical
research”
,aletakżepodkreśliła,iżstawianienajednympoziomienazizmuikomunizmu
(dat27styczniai23sierpnia)możepodważyćntheethicalstandardsofWesternmemory
culture”27.Niebędąnamnwschodniacy”narzucaćswoichniedojrzałychpamięci!Niebędą
namobniżaćstandardów!Tujużniechodzitylkooto,bykierowaćiregulować,aleoto,
żebyzakazać!Cojednakzrobićzostatnimisłowamitego,comożnabynazwaćncurrent
historicalresearch”
,takimijaknajnowszestadiumNormanaNaimarkanatematludobójstw
Stalina,monumentalnahistorianskrwawionychziem”Timothy’egoSnyderaczyteżmo-
nografieHiroakiKuromiyipoświęconeWielkiemuTerrorowiwZSRR–byprzytoczyć
tylkokilkawyrazistychprzykładówpracświatowejsławybadaczy,którzyniesązwiązani
żadnymiwęzłaminwschodnioeuropejskichkorzeni”czynnacjonalistycznych”skłonności?28
JakwyeliminowaćaspektnarodowyzposttraumatycznychpamięciwnEuropieWschod-
niej”?Jakodczytaćbeztegonp.centralnyrozdziałwstudiumN.Naimarka,zatytułowany
RemovingNations,wktórymludobójstwoPolakówwZSRRtenhistorykzUniwersytetu
25
Wszystkiecytatywtymakapiciepochodząztekstu:eadem,Europe’sDividedMemory…,s.27.
26
Zob.wtymkontekścieinteresującerozważaniaNorihisaYamashita,EmpireorPost-Empire?Theconcept
of„longcentury”andtheconsequencesofglobalisation,[w:]EmergingMeso-AreasIntheFormerSocialist
Countries.HistoriesRevivedorImprovised?,ed.K.Matsuzato,Sapporo2005,s.335-348.
27
H.Uhl,KonkurrierendeErinnerungskultureninEuropa:NeueGrenzenzwischen„Ost”und„West”?,[w:]
KulturenderDifferenz-TransformationsprozesseinZentraleuropanach1989.TransdisziplinärePerspekti-
ven,Hrsg.H.Fassmann,W
.Müller-Funk,H.Uhl,Göttingen2009,s.172-173,[cyt.za:]A.Assmann,
Europe’sDividedMemory…
28
N.M.Naimark,Stalin’sGenocides,Princeton2010;T.Snyder,Bloodlands.EuropebetweenHitlerand
Stalin,NewYork2010;H.Kuromiya,TheVoicesoftheDead:Stalin’sGreatTerrorinthe1930s,NewHaven
2007.
