Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
ZbigniewPrzychodniak
żezajmującycałąstronęversotejkartyrysunekZenonaBrzozowskiegoznaj-
dowałsięwśródinnychpejzażyGrecjiiEgiptu–nnajednejzostatnichkartek
niniejszegoraptularza”14.Niewiadomo,kiedyiktodokonałprzestawieniakarty;
zapewneojejprzeniesieniunapoczątekzeszytuzaważyłysugestywnesygnały
gatunkowejproweniencjiuchwytnenastronierectokartypierwszej.Przyjrzyjmy
sięjejdokładniej:
Usamejgóry,naśrodku,poetawpisałtytułnDziennikpodróży”,następnie
nagłówek(notranto,d.29sierpnia1836,poniedz.”)ipierwszezdanialistu.Zacy-
tujmyjewcałości,zaznaczającfragmentyprzezpoetęprzekreślone,awłaściwie
zamazanegrubympasmematramentu:
Puściłemsięnareszciewmojąpobożnąwędrówkę–przezGrecją,EgiptdoJeru-
zalem;istojęjużnadbrzegiemMorzaAdriatyckiego,takżepodniosłszynogę–
iwstąpiwszywpierwsząfalę,bijącąobrzegpiaszczysty–mogędaćpożegnanie
Włochom–czekamtylkonastatekkurierskiprzypływającycotygodniado
otranto–iztegomiastawracającydoKorfu,abysiędostaćdotegoanglo-grec-
kiegomiasta.–Nierozumieszzapewne,mojadroga,comiędotakiejnakłoniło
podroży–jasamprawdziwieniemogęsobiewytłumaczyć,dlaczegoztakim
smutnymzapałemrzucamsięwświatnieznajomypełnyniebezpieczeństw–gdy
wGrecjirozboje,wEgipciezarazapanuje.Myśliszżechcęsiębardziejoddalićod
ciebie–dlaczego?15.
Zapytajmywprost:jakiegorodzajunotatnikzałożyłiprowadziłSłowacki,
wyruszającwswąpodróżżyciadoźródełkulturyeuropejskiej?Wieleposzlak
wskazujenato,żenasamympoczątkupoetaniemiałjasnosprecyzowanejkon-
cepcji.Skreśleniapoczynionewcytowanymwyżejliścieświadcząotym,żewahał
sięmiędzynarracjąpamiętnikarskąanarracjąepistolarną.obienależądoform
pierwszoosobowych,alewróżnymstopniuokreślająstopieńupodmiotowienia
igraniceintymnościwypowiedzi.Jestznamienne,żewszystkieskreślenialistu
prowadziłydousunięciazwrotówprojektującychosobęadresatki:nNierozu-
mieszzapewne,mojadroga,comiędotakiejnakłoniłopodroży”,nMyśliszże
chcęsiębardziejoddalićodciebie–dlaczego?”Poetazaniechałpisanianregular-
nego”dziennikaczylistów;przyjąłswobodniejsząformękolażurysunków,not
diariuszowychiwpisówpoetyckich.Tęzmianę,możnaprzypuszczać,wymusiła
naturalnaróżnorodnośćibogactwoprzeżyćpodróżniczych,potrzebarejestro-
waniapotężnegostrumieniaobrazów,przygód,nowychdoznańirefleksji.Jed-
nolitaformanarracyjna,czytodziennika,czylistów,niepozwoliłabyogarnąćtak
wielkiegozbiorudoznań,obrazówirefleksji,jakimjestkażdapodróż,tymbar-
dziejtakrozległaiegzotyczna.Byćmożeuświadomieniesobietegodoprowadziło
14
A.Małecki,JuliuszSłowacki.Jegożycieidzieławstosunkudowspółczesnejepoki,drugie
poprawneipomnożonewydanie,t.3,Lwów1881,s.257-258.Por.mójartykułWierszezpodró-
ży–wodnalezionymraptularzuJuliuszaSłowackiego,nSztukaEdycji”2017,z.1,s.69-84.
15
Raptularzwschodni,rękopisRosyjskiejBibliotekiPaństwowejwMoskwie,sygn.183/II,
k.1r(transliteracjaitranskrypcja–Z.P.).
