Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
I.Pamięćzbiorowa-definicje,typy,funkcje
jakoterminunadrzędnego,pamięćspołecznastanowiłaby-oboknp.pamięci
pokoleniowejczypamięcigrupowej-nazwęjednegozpodtypówpamięci
zbiorowej.Pamięćzbiorowadotyczywięcróżnychzbiorowości:odnajwiększej,
jakąjestspołeczeństwo,domniejszych.Schematyczniemożnatopokazaćwna-
stępującysposób(zzastrzeżeniem,żeniejesttopodziałkompletny):
PAMIĘĆZBIOROWA
społeczna
pokoleniowa
środowiskowa
zawodowa
rodzinna
Wykres1.Typypamięcizbiorowejzewzględunazasięgoddziaływania.
Opracowaniewłasne
2.Pamięćzbiorowametaforaczykonkret?
Wśródbadaczypamięciniemazgodnościcodotego,czypamięćspołeczna/
zbiorowajestokreśleniemmetaforycznym,czyprzeciwnie-bardzokonkret-
nym.Azagadnienietojestwłaściwiepytaniemo,jaktookreślaPaulRicoeur,
rzeczywistypodmiotoperacjipamięciowych(Ricoeur2006:123).Sambadacz
zadajepytanie,Bkomuzasadniemożnaprzypisywaćpathos,odpowiadający
recepcjiwspomnienia,ipraxis,naktórejpolegaposzukiwaniewspomnienia”
(Ricoeur2006:123).
Nawetjednakwodniesieniudopamięcijednostkowej,którejpodmiotem
jestBwspominającysamegosiebieczłowiekwewnętrzny”(Ricoeur2006:128),
stosujesięszeregokreśleńmetaforycznych:przestronnepałacepamięci,ma-
gazyn,przechowalnia,gdziesięskłada,przechowujewspomnienia(Ricoeur
2006:129).JakzauważaElżbietaTarkowska,postrzeganieprzeszłościjako
magazynu,supermarketu,rezerwuaru,zktóregoczerpiesiępotrzebnetema-
ty,wątki,towary,tometaforypowtarzającesięwewspółczesnejrefleksjinad
pamięcią(Tarkowska2012:29).
PojęciapamięciBkulturowej”iBzbiorowej”wywodząsięzmetaforyopera-
cyjnej-piszeA.Erll:
PojęcieBpamiętania”(procespoznawczy,któryzachodziwposzczególnych
mózgach)jestmetaforycznieprzeniesionenapoziomkultury.Wtymmeta-
forycznymsensieuczenimówiąoBpamięcinarodu”,Bpamięcispołeczności