Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Grzecznośćjakopojęcie/terminwpolskich,
francuskichianglo-amerykańskichujęciach
badawczych1
Regułypostępowania,którewzajemniezobowiązujądziałającegoiadresatajego
działań,spoiwemspołeczeństwa,wielejednakczynności,którymionerządzą,wy-
konujemyrzadkolubdługotrzebaczekaćnaichskutki.Mogłobyzatembrakować
okazjidoutwierdzeniaporządkumoralnegoipotwierdzenia,żespołeczeństwoistnie-
jenaprawdę.Tuwłaśniekluczowąrolęodgrywająregułyceremonialne,boznaczna
częśćkierowanychnimiczynnościzajmujetylkokrótkąchwilę,niewielekosztuje
ijestnamiejscuwdowolnejinterakcjispołecznej.[ł]Zasprawątychrytuałów,
określonychprzezceremonialnezobowiązaniaioczekiwania,nieustajeprzepływ
uprzejmości[ł].Gesty,którenieraznazywamypustymi,wrzeczywistościmająchy-
banajdonioślejszysenszewszystkich.
(ErvingGoffman,Rytuałinterakcyjny,2006:91)
Formyadresatywne(FA),jakojęzykowewykładnikirelacjimiędzyroz-
mówcami,stanowiąjednąznajbardziejrozpoznawalnychkategoriizjawisk
grzecznościowych.Zwrotydoadresatapozwalająwyrazićzarównogrzecz-
postawęwobecodbiorcy(tytuły),jakipostawęniegrzeczną(wyzwiska).
Grzecznośćjęzykowajestjednakzjawiskiemzłożonym,oczymświadczy
wielośćpodejśćbadawczychwjejnaukowymopisie.Odpowiedźnapyta-
nie,jakanalizowaćFAwdyskursiepolityczno-medialnymjakośrodki(nie)
grzeczności,wymagazatemzastanowieniasięnajpierwnadznaczeniemsa-
megopojęciagrzecznościwrozumieniupotocznyminaukowym.Badając
1
Podstawędonapisanianiniejszegorozdziałustanowiłtekstopublikowanypod
tymsamymtytułemwksiążceTerminwjęzykoznawstwie,podred.D.Brzozowskiej
iW
.Chłopickiego,Kraków:Tertium,2012,s.237–245(seriaHJęzykakomunikacja”,t.31).