Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pierwsikrólowieiichzaangażowaniewsprawyeuropejskie
33
podobneszlakipozwoliłymagnatomkontrolowaćokolicęprzezograniczaniedrew-
nianymiwałamidostępudoswoichzieminakładaćpodatkiorazcła.Studianad
tymiogrodzeniamiorazichwpływemsocjoekonomicznymnadalsąwpowijakach,
leczprowadzoneprzezNeumannaoględzinyJutlandii,gdziezidentyfikował28
konstrukcjitegorodzaju(zktórychwiększośćnadalczekanadokładniejszebada-
nie),orazstwierdzenieJørgensena,żecałkowitaichliczbanaobszarzedzisiejszej
Daniiwynosiok.80,pokazują,żezgłębianieowegozagadnieniaprzyniesiejeszcze
wprzyszłościznaczącerezultaty.Jakdotąd,wliteraturzeopisanotrzytakiewały.
Najlepiejznanajest12-kilometrowafortyfikacjaOlgerdiget,przypuszczalnie
wzniesionaok.150r.n.e.Wyliczono,żeabyjązbudować,trzebabyłościąć
wpołudniowejJutlandiiponad90000dębów–ponad10razywięcejniżzużyto,
wznoszącsłynnyokrągłyfortTrelleborg,datowanynalata80.Xw.39Piętnaście
kilometrównapółnocodOlgerdigetleżyÆVold,datowanemetodądendrochro-
nologiczną40naokoło278r.n.e.,zaśwodległości50kmnapółnocjestfiordKol-
ding,gdziepochodzącyztegosamegookresuwałTrældigetciągniesięprzez
12km.Tewałybyłyzbytsłabedocelówwojskowych,pozwalałyjednakmagnatom
kontrolowaćprzewóztowarówinakładaćnaprzejeżdżającychkupcówcłaoraz
podatki41.RelatywniedużaliczbarozpoznanychwałówwpołudniowejSkandyna-
wiipokazuje,żeograniczeniahandluidostępudogłównychdrógbyłydlamoż-
nychepokiżelazapowszechnymsposobempodnoszeniaswoichdochodów42.
Lądowefortyfikacjetegorodzajumiałysłużyćkontrolowaniukraju,jednak
dynastierozwijającesięwpołudniowejSkandynawiizajmowałysiętakżeobroną
przedatakamizmorza.Postęptechnologicznywarcheologiioznaczam.in.,że
musimyrewidowaćinterpretacjętakichumocnień,wmiaręjakcorazwięcejznich
zostajeodkrytych.Do1996r.rozpoznanotrzyfortyfikacjeumiejscowionewduń-
skichfiordach.Znajdująsięnapołudniowo-wschodnimwybrzeżuJutlandii:dwie
wfiordzieHaderslev(MargretesBroiÆ)lei)ijednawKoldingFjord.Jednakod
tamtejporyznalezionojeszczekolejnetrzy:naFioniiinaZelandii.Szczegółykons-
trukcjisątakiesamewewszystkichsześciu,możnajedatowaćnaokresodpołowy
IIIw.n.e.popoczątekVw.NajmłodszeumocnieniaznajdująsięwMargretes
39H.Neumann,Olgerdiget,etbidragtilDanmarkstidligstehistorie,nSkrifterframuseumsradet
forSønderjyllandsAmt.”1982,Haderslev,s.84;L.Hedeager,dz.cyt.,t.II,s.171–173.
40Dendrochronologiatonaukazajmującasiędatowaniemprzedmiotówwykonanychzdrewna
zapomocąanalizygęstościsłojów–wmiaręrozrostudrzewacorokuwytwarzasięjednawarstwa
nowejtkankiwokółpnia,tużpodkorą.Poziomwzrostuzależyodpogody–wlatachgdybyłasprzy-
jająca,słojesągrubsze,kiedybyłazła,cieńsze.Podłuższymczasietworzysięwzórzszerszychiwęż-
szychsłojówodzwierciedlającysusze,chłodnelataitp.Przebiegżyciadrzewawidaćzatemwniepo-
wtarzalnejsekwencjisłojów,którapokazujenietylkokiedyzostałościęte,alerównieżgdzierosło.
41A.N.Jørgensen,dz.cyt.,s.205.
42H.Neumann,dz.cyt.,s.49;M.S.Jørgensen,Vej,vejstrogogvejspærringer:jernalderensland-
færdsel,w:FrastammetilstatiDanmark,t.I,Jernalderensstammesamfund,red.P
.Mortensen,B.Ras-
mussen,Aarhus1988,s.106–107;A.N.Jørgensen,dz.cyt.,s.204–206.
