Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
państw.Corazwiększaczęśćnaukowcówuznawała,żemamiejsceprzekształceniepaństwa
zinterwencjonistycznegonaregulacyjne15.GiandomenicoMajonepisał,żepodkonieclat70.„europejskie
rządyzostałyzmuszonedozmianyswoichtradycyjnychmetodzarządzania”16.Byłtowynikramowych
zjawisk.Miałnamyślifaktzyskującejnaintensywnościmiędzynarodowejkonkurencji(globalizacja
ekonomiczna),atakżefaktpogłębiającejsięekonomicznejimonetarnejintegracjiweWspólnocie
Europejskiej.Kruszyłsiętakżesocjaldemokratycznykonsensusdotyczącykeynesowskiegomodelupolityki
zarządzaniazagregowanympopytem(czylipolitykiintensywnejredystrybucjidochodówiróżnychdóbr).
Wwynikutychzjawiskpaństwazaczęłyrealizowaćtrzystrategie–prywatyzacji,liberalizacji,atakże
za​czę​łyre​for​mo​waćswo​jesys​te​myre​gu​la​cji(de​re​gu​la​cja,awisto​cie„re-re​gu​la​cja”).
ZdaniemG.Majonepaństwamusiałyredukowaćswojefunkcje,jakopodmiotówdziałań
interwencjonistycznych,natomiastrosłaichrolajakopodmiotówregulacyjnych.Awięcwmiejsce
dotychczasowejfunkcjiskoncentrowanejnaopodatkowywaniuiwydawaniupublicznychśrodkówpojawiała
sięfunkcjatworzeniareguł(rulemaking),zasadniczowdwóchgłównychobszarach–regulowania
funk​cjo​no​wa​niaryn​kuorazre​gu​lo​wa​niaspo​so​bufunk​cjo​no​wa​niazde​cen​tra​li​zo​wa​nejad​mi​ni​stra​cji.
Istotniznawcytematuoceniają,żedoroku2011stwierdzenie,iżżyjemywwiekupaństwaregulacyjnego
zostałopowszechniezaakceptowane.Topojęcieprzenikałodocorazwiększejliczbydziedzinspołecznych
wwiększościkrajów.Wostatniejdekadzieproblematykaregulacjiukształtowałasięwagendzie
aka​de​mic​kiejista​łasiępo​lemstu​diów,atak​żepłod​nymźró​dłemno​wychper​spek​tywba​daw​czych,wtymdla
wie​ludo​brzeza​ko​rze​nio​nychdys​cy​plinna​uko​wych17.
Jednocześnie–wpoczątkachzainteresowaniaregulacjami–istniałtuswoistyparadoks.Otóżwlatach80.
dałosięsłyszećnawoływaniadoderegulacji,czyliredukowaniarozmiaruregulacji.Postrzeganojebowiem
jakowyrazbiurokratyzacjiiograniczaniawzrostuekonomicznego.Alewistocie,jaktwierdziG.Majone,
miałomiejsce„tylko”zjawiskore-regulacji,którepołączonozpewnąformąderegulacji(jakkolwiek
wEuropienieoznaczałotopowrotudojakiejśformyla
​
is
​
ser-fa
​
ire).Wniektórychdziedzinachwzrastała
nawetliczbaregulacji,wrazztym,jakprywatyzowanoprzedsiębiorstwaużytecznościpublicznej.
Obejmowanojebowiemregulacjamizwiązanymiztworzeniemcen,dostępemdoichusługitp.Re-regulacja
ozna​cza​łazko​leitwo​rze​niere​gu​la​cjimniejsztyw​nychczydo​le​gli​wych.
G.Majonepisałw1996roku,żeostatniepiętnaścielatbyłookresemnietylederegulacji,ile
intensywnychreformregulacyjnych,wktórychtegopierwszegoterminuużywanonaoznaczeniepozornie
paradoksalnejkombinacjideregulacjiire-regulacji18.Rządykrajównajwyżejrozwiniętychrezygnowały
ztradycyjnegomodeluregulacji,którybyłopartynatym,żepaństwodysponujeznacznymzakresem
własnościwkluczowychsektorachgospodarki,abezpośredniefunkcjeregulacyjnewykonujądepartamenty
administracjicentralnej(ministerstwarządowe),któresąpodkontroląpolitycznychprzełożonychipodlegają
korporatystycznymznaturyukładomsamoregulacyjnym.Tensposóbdziałaniabyłstopniowozastępowany
nowymmodelem.Zaczętopowoływaćeksperckieagencjeregulacyjne,abydziałaniapublicznemogłybyć
zza​ło​że​niabar​dziejnie​za​leż​neodpo​li​tycz​nejkon​tro​li.
Powyższaewolucjawzakresiesposobówfunkcjonowaniapaństwamusiałamiećwpływnawdrażaneprzez
niepolityki.Politykipublicznestałysięwrzeczywistościpolitykamiregulacjiwyodrębnionychpóldziałań
publicznych.Szerokopojęteregulacjestałysięgłównymnarzędziemdziałaniapublicznegowsferze
implantacjipolityk.Służąonewykonywaniudziałańpublicznych,któreangażująróżnorodnych
interesariuszy,odpojedynczychobywateli,grupobywatelskich,wspólnotlokalnych,narodowych,
ażpoinstytucjepaństwoweiponadnarodowe.Jakwyżejzostałotopokazane,państwaodchodziłyodmodelu
działaniaopartegonakumulowaniuwłasnościikumulowaniunarzędziwymuszania,natomiastprzechodziły
domodeludziałań,którypolegałnatworzeniusystemówbodźcówiregulacjisprzyjającychosiąganiu
za​ło​żo​nychce​lów.
Zarządzaniepubliczne.Jakjużwyżejzaznaczyłem,zarządzaniepublicznepozostajeistotnąwiązką
kategoriipojęciowych,którestosujęwponiższychanalizachmodeliformułowaniaiwykonywaniapolityk
publicznych.Modelezarządzaniapublicznegojednocześniesilniewarunkująsposóbformułowania
iwykonywaniapolitykpublicznych.Mówiącbardziejwprost,możemyuznać,żeto,zjakimsposobem
zarządzaniapublicznegomamydoczynieniawdanymkraju,warunkujesposób,wjakiodbywasię
for​mu​ło​wa​nieiwy​ko​ny​wa​niepo​li​tyk.
Powiązaniezarządzaniapublicznegozpolitykamipublicznymiwynikamiędzyinnymiztego,
żewsamymjegordzeniuznajdujesięprocesimplementacjiprogramówiprojektówdziałańpublicznych,
atozbliżanasdokwestiiorganizacjidziałańpublicznych.JerzyHausnerpisze:„Realizacjapolityk
publicznych,stanowiącasednozarządzaniapublicznego,każdorazowojestpróbąpołączeniamenedżerskiego
(administracyjnego)profesjonalizmuiszerszejorazspołecznieczytelnejodpowiedzialnościpublicznych
menedżerówwobecadresatówibeneficjentówichpolityki”19.Wskazuje,żeanalizapolitykipublicznej
wymagauwzględnieniazagadnień,któresąsilniezwiązanezbezpośrednimpolemzarządzaniapublicznego.