Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘPODTŁUMACZA
Platonniebyłsystematykiemaniczłowiekiemzrównoważonymispokoj-
nym.Treścijegopismniepodobnazwiązaćwukładwolnyodsprzeczno-
ści,porządny,zamknięty.Wposzczególnychdialogachniezawszełatwo
znaleźćtematgłównyipołożyćpodtytułemdopisek,którybymówił,oco
właściwiechodziwdanejrozmowie.Wtokudialogów,jeślizważaćnastyl,
nazabarwienieuczucioweustępów,naichsiłęsugestywną-niezawszeła-
twoodgadnąć,poktórejstroniegrająsympatieautora,któryzdwóchprze-
ciwnikówwypowiadato,coautorsamuważazasłuszne,aktóryzajmuje
stanowiskoautorowiobceiantypatyczne.Akcentywiaryiuczuciapadają
częstopoobustronach,któreprowadząwdialoguwalkę.Towyglądana
śladwalkwewnętrznychwduszysamegoautora.Totylkowidaćzawsze,że
tenczłowiekniepisałnigdynazimno,żejegomyślimajągorący,żywy
podkładuczuciowy,żegoosobiściemocnoobchodziłoto,copisał.Uczucie
ponosigo,psujemudyspozycję,powodujedygresjeiburzyproporcjęwroz-
miarzeustępów.
PodobniejestiwPolitei,czyliwPaństwie.TogłównedziełoPlatonapo-
ruszabardzowielebardzoróżnychzagadnieńirobitoniekonieczniepopo-
rządku.Myślibiegnątuwmiarę,jaksięktóranasunie-autormawolny
czasiniechcesiękrępowaćwmówieniu.Wędrujesobieniewyznaczony-
mizgóryścieżkami,jakAriosto,jakByron,jakSłowackiwBeniowskim.
Jakbyktośmożeiwciąguwielulatspisywałsobiemyśli,któregoniepoko-
iły,ipisałjeniedopierowtedy,gdybyłyjużgotoweiwyraźne,alenotował
jejużwchwili,gdysiędopierotworzyłyiwyłaniałyzmgły.Myśliczasem
chwiejąsięjeszczeidopierosięprecyzują.Dlaczytelnikadużawtympo-
budkadowłasnegomyślenia.Platonniewykładazkatedryibardzorzadko
podajegotowyzbiórtwierdzeń,przeważniemyśligłośnoipróbuje,wprowa-
dzaczytelnikadoswojegowarsztatupracymyślowej,pokazujemuroboty
dopierozaczęteipracujeprzynimjawnie.Tobardzopociąga,zbliżaito
możedziałaćlepiejniżsystematycznywykład.
Aocomututajchodziprzedewszystkim?Chodzimuprzedewszystkim
oto,jakipowinienbyćczłowieklepszy,człowiekpierwszejklasyijakpo-
winienwyglądaćporządnyustrójpaństwowy.Chodzioto,cowłaściwieby-
łobysłuszne,sprawiedliwe,wskazane,czcigodne,dobrewpostawieducho-
wejczłowiekaiwustrojupaństwataksamo.Iczywarto,czyniewartobyć
takim,jaksięnależy,awięc:czysprawiedliwośćopłacasięjakoś,czynie
opłacasięwogóle.
