Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Wprowadzenie
27
PrzedewszystkimtaniecniepojawiasięwPaństwie,anapewnowPaństwie
niepojawiasięwtakimstopniu,wjakimchcielibyśmy,żebysiępojawił20.Oczy-
wiście,wpadamynatychmiastibędziemywpadaćrazporazwkłopotliwepytanie
orelacjęPrawiPaństwa.Kłopotliwewdwójnasób,popierwszemamświadomość,
żenależałobypoświęcićmuwięcejuwagianiżelitylkodaćświadectworozpiętości
możliwychdróginterpretacyjnych,słowem,przypisodsyłającydowykazuszkół
platońskich,będzieraczejuchyleniemsięododpowiedzianiżelijejudzieleniem21.
Szczególniegdymiałbybyćtylkoodesłaniem.Wygłoszenieswojegozdania,ewen-
tualnieopowiedzeniesiępoktórejśzestronbędziemusiałowyglądaćcherlawoinie-
przekonująco.CzynieobecnośćtańcawPaństwieijegoobecnośćwPrawachjest
przejawemewolucjiplatońskichpoglądów,jestwyrazemhierarchiipolitycznych
projektów,któratopozwalałabynataniecjedyniewpaństwiedrugim,niedopusz-
czającgodopaństwapierwszego(hipotezakusząca,dawałabybowieminteresujący
wewszechobecnośćiniezmierzonąwagęprzedmiotuswoichwłasnychdociekańzapewnenierazmnie
wpracyskłoniładonadinterpretacjibądź,naskutekobawprzednadinterpretacją,dopominięcia.
20Zob.:Folch2015:1-2.
21Obowiązkipozostająobowiązkami.Możemy,wpewnymuproszczeniuwyróżnićtrzypodejścia,
wedlepierwszegoróżnicewynikają(przynajmniejwynikająwsporejczęści)zodmiennościgatunkowej,
októrejtoodmiennościświadczyłabyprzedewszystkimnieobecnośćwdialoguSokratesa(tutajwskazuje
sięrównieżnieobecnośćcharakterystycznychdladialogówsokratejskichmłodychrozmówców.Mamy
trzechstarców.TrochęPrawaprzypominałybyzatemKritona),atakżezodmiennegoodbiorcy.Według
drugiego-PrawamiałybybyćwynikiemewolucjipoglądówPlatonairozwiązaniawnichzawartesą
korektąpoglądówzPaństwa(ewolucjęczęstołączysięzbiografią,słowemnieraztaewolucjamiałaby
wynikaćzpewnegotypukorektydoświadczenia,anawetczasemrezygnacji.Winnamiałabybyćtejrezy-
gnacjiplatońskaporażkanadworzeDionizjosa,zob.:Rowe2007a:27-28;Kahn2021:397),wedletrze-
ciego-Prawa,nacowskazywaćmogłobyprzedewszystkimnazwanieustrojuzPrawpaństwemdrugim
(wobecustrojupierwszego),sąnietylekorektą,ilepewnąformułąkompromisową,stopniempośrednim,
tymczasowymmożenawetrozwiązaniem,poosiągnięciuktóregodalejnależywpatrywaćsięwboski
modelpaństwapierwszegoikuniemudążyć(niebraktutajtakichkoncepcji,wktórychtodążeniejest
codozasadydążeniemnigdyniespełnialnym),zob.:Laks1990:213:nthepossiblefollowsupontheideal
model”.Oczywiściecelowoużyłemokreślenianboskimodel”.Rozstrzygnięcieniejestjednaktakoczy-
wiste,jakmogłobysiępoczątkowowydawać,oilemymamytendencjęprzyjmować,żesprawyboskiesą
nieztegoświata,otylejednakGrecyraczejbogówisprawboskichszukalinaziemi.Niewątpliwyzwrot
platoński,którynazywamyczasemodkryciemducha(zob.:Snell2009)niemusibyćimoimzdaniemnie
jest,zwrotemwkierunkurzeczywistościpozaświatowej,alejestraczejpróbąurzeczywistnieniaświata,
któremurzeczywistościbrakuje,iktórykurzeczywistościwygląda,naskusobiewzywającjakoswoich
powiernikówczuwania.Nas,czylitych,którzyswychsiłpostanowilipróbowaćwfilozofii.Filozofiajest
wkońcu,możeprzedewszystkim,wswoimzamierzeniuichybajednakrównieżwswoimakcie,ratun-
kiem.NatematrelacjiPrawiPaństwa,zob.:Platon,PrawaIX853c-d;PrawaV739a-e;orazBobonich
2010:2;Prauscello2014:21-22;Zygmuntowicz2008:16-21,gdziemożnaznaleźćprzeglądaktualnych
paradygmatówinterpretacyjnych.Byćmożedałobysiękłopotyzażegnać,gdybyśmyspróbowalidojrzeć
wróżnorodnościPrawnietylesłabość,ileliterackizamysł.Dziełonieskończoneizapewnewwielu
miejscachotwartebardziejaniżelizamknięte,chybaodsamegopoczątkupomyślanejakospecyficzne
ikierowanedospecyficznegoodbiorcy,amożenależałobypowiedzieć:odbiorców.Zob.:Schofield2010:
15-18;21-22;Rowe2010:33,47;Kraut2010:60-62.Jednaodpowiedźzatem,chociażbyzawzględuna
wielośćodbiorców,byłabywprzypadkuPrawodpowiedziąjedynieczęściową.
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
