Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Trucizny
stywaćjewsposóbbezpieczny.Bowiemniemachybawspółcześniedzie-
dzinyżycia,doktórejniewkraczałyby,przeważniezpożytkiemdlaludzi,
związkichemicznezarównopochodzenianaturalnego,jakiwytworzone
przezczłowieka.Nieznaczytojednak,żezwiązkichemicznewykorzysty-
wanenacodzieńniestanowiążadnegozagrożenia–trzebajepoprostu
minimalizowaćprzypełnejświadomości,żeryzyko,jakmałebyniebyło,
zawszeistnieje.
Wprzypadkuzabójstwaprzyużyciutruciznyzachodziświadomewy-
korzystanieprzezczłowiekatoksycznychwłaściwościzwiązkówche-
micznych.Natomiastwgórnictwiemetaliimetalurgiimogąwystępować
niezamierzonezatrucianaetapiewydobywania,wytapianiaiwkońcu
użytkowaniawyrobówztakichmetali,jaknp.ołówlubrtęć.Rtęćwystę-
pującawpostaciczystegometalu,jakrównieżwzwiązkachwpostaciru-
dy,byławydobywanawIndrijiwSłoweniiodXVIw.Górnikomiichro-
dzinomznanebyłyprawdopodobnienegatywneskutkioddziaływania
rtęcinasystemnerwowy(patrzs.113–121,169–171).Chorobyzawodo-
wegórnikóworazpojawiającesiępodłuższymczasieskutkinarażeniana
rtęćporazpierwszyzostałyudokumentowaneiopisaneprzezParacelsusa
(rys.1.1),byćmożenajwiększąosobowośćwdziedzinietoksykologii.Do-
ceniałonznaczenieeksperymentuwtoksykologii,rozumiałznaczenie
wielkościdawki,odktórejzależyleczniczebądźtoksycznedziałanietej
samejsubstancji.Dopierojednakodniedawnabadanianadskutkamiza-
trućzwiązkamichemicznymistałysiędziedzinąnaukową,wykraczającą
pozaopisyprzypadkówzatrucia.
Odtysięcylatludzieobawialisię,alejednakużywalipotencjalnietok-
sycznychsubstancjichemicznych.Większośćznichpozyskiwanoprawie
wyłączniezroślinlubskał.Dopieroodniedawnazaczętosyntezowaćnowe
substancje,zktórychwiększośćniewystępujewprzyrodzie.Wostatnichla-
tachczymśzwyczajnymstałysięnagłówkiwgazetachwrodzaju„Zakłady
chemicznezatruwająnasząwodę”,„Truciznywżywności”,„Skandalzza-
trutymolejem”itd.Wumyśleprzeciętnegoodbiorcyinformacjisłowa„tru-
cizna”i„związekchemiczny”stałysięsynonimami,coAliceOttobonina-
zwała„paranojątrucizn”oraz„toksykologiąmediów”.WedługEdithEfron,
autorkiksiążkiTheApocalyptics,takaniemającaracjonalnegouzasadnienia
obawaprzedzwiązkamichemicznymisięgaswoimikorzeniami1976r.Szef
AgencjiOchronyŚrodowiskaStanówZjednoczonychpowiedziałwtedyre-
porterowi:„WiększośćAmerykanówniezdawałasobiedoniedawnaspra-
wy,żebyliczęstowciąganidogroźnejgrywchemicznąruletkę,którejwy-
nikmielipoznaćdopierowielelatpóźniej”5.
Dotychniepokojącychzagadnieńpowrócimywdalszejczęściksiążki,
lecznajpierwspróbujmywyjaśnićznaczeniesłów„związekchemiczny”.
Czymsązwiązkichemiczne?
5
