Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
komputeroznawstwo,logikęmatematycznąiformalnąorazgeografię.Takasytuacjapo-
ciągazasobązastosowanieróżnychmetod–introspekcyjnych,ekstrospekcyjnych,re-
trospekcyjnych,statystycznych,geograficznych,opisowych,porównawczychiinnych,
wzwiązkuzczymprzejrzyściejbyłobymówićnieowykorzystaniumetodologiijęzyko-
znawstwa,aleoaspekciemetodologicznym.
Z.Wąsikuważa,żenajęzykoznawstwomożnabywięcspojrzećniezperspektywy
metodbadawczych,aleodstronyrozczłonkowaniaprzedmiotujegobadańiztegopunk-
tuwidzeniawybraćadekwatnyaspektnaukidouzasadnieniajegozałożeńmetodolo-
gicznych.Wobecpogranicznegocharakteruimetodologicznejwieloaspektowościlin-
gwistyki,niedasięwopiniibadaczauporządkowaćjejwkategoriachnastępującychpo
sobieparadygmatów.Cechąjęzykoznawstwawsemantycznymujęciujestwzajemność
oddziaływańparadygmatów,będącaźródłemwytwarzaniasięcałychichsieci,warun-
kowanychuzależnieniamiprzedmiotowymi,metodologicznymiinarzędziowo-użytko-
wymijęzykoznawstwaiogólnieteżnaukioznakach
57
.JednocześnieZdzisławWąsik
pisze:
Pomijającrzadkiewypadkizastosowaniametodjęzykoznawstwakategoryczno-
-poznawczegowobrębieinnychdyscyplin,główniewpowiązaniuzbadaniaminad
człowiekiemijegokulturą,możnabyłobyzgodzićsię,żenajwięcejuwaginiejęzyko-
znawcówprzyciągałstrukturalizmlingwistyczny,najpierwwpostaciindukcyjnej,
taksonomicznejistatycznej,czylistrukturalizmlattrzydziestychdosześćdziesiątych
naszegowieku,potemwpostacidedukcyjno-hipotetycznej,czyligeneratywizmtrans-
formacyjnylatsześćdziesiątychdoosiemdziesiątych
58
.
Dodajeprzytymuczony,żewobrębiedyscyplinpowiązanychzbadaniaminadczłowie-
kiemijegokulturąstosowanybyłprzedewszystkimstrukturalizmlingwistyczny.
Koncepcjęparadygmatuopartąnapodstawachsemiotykizaproponowałteżostatnio
SergiuszGriniewicz
59
.
TadeuszZgółkazakryteriumogląduposzczególnychetapówkształtowaniasięlin-
gwistykiuznajestopieńjejteoretycznegoopracowania.Wzwiązkuztymwyodrębnia
trzystadiarozwojowetejdyscypliny–„stadiumprzednaukowe,stadiumnaukowe
przedteoretyczneistadiumteoretyczne”
60
.Cechąrozwojuokresuprzednaukowegojest
„poprostusystematyzacjaiwerbalizacjapotocznegodoświadczeniaspołecznego[...]
isłużebnarolagramatykiwobeccelówpraktyczno-użytkowych”
61
.
.
Okrestrwaniasta-
diumprzednaukowegorozciągabadaczczasowomiędzystarożytnośćaprzełomXVIII
iXIXwieku,czyliobejmujeteżnimpoczątkilingwistykihistoryczno-porównawczej,
określającejpocząteknaukowegooglądujęzykównaturalnych.Jesttookrespierwszych
systematyzacji,podbudowęktórychpodstawydałaepistemologiapozytywistyczna,
atakżefilozofiajęzyka.Językoznawstwonaukoweprzedteoretycznewiążezepoką
strukturalizmu,charakteryzowanegoprzedewszystkimprzezcorazbardziejdoskonalo-
nepodstawymetodologiilingwistycznej.JęzykoznawstwoteoretycznezwiązałT.Zgó-
łkazpowstaniemteoriiChomsky’ego,któradałapunktwyjściadooglądujęzykoznaw-
———
———
57
58
Tamże,s.143.
Tamże,s.92.
—
59
S.Griniewicz,Semiotykadziś–podstawynowegoparadygmatu,[w:]Językpozagranicamijęzyka,
podred.A.KiklewiczaiJ.Dębowskiego,Olsztyn2008,s.477-491.
60
J.Bańczerowski,J.Pogonowski,T.Zgółka,Wstępdojęzykoznawstwa…,s.45-46.
61
Tamże,s.46.
20
