Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
WobrębiemickiewiczologiirozumianejjakodziejebadańnadtwórczościąAdama
Mickiewiczaukształtowałsięlingwistycznynurtdociekań,któryzdzisiejszejperspek-
tywymożnanazwaćmickiewiczologiąjęzykoznawczą.Dyscyplinatakształtujesięjuż
przezponadstotrzydzieścilat.Całytenokreswypełniałypróbyposzukiwaniaźródełję-
zykaMickiewicza,rozumianegowsensieantropologicznym,ajednocześniepoezjo-
twórczychmocytegojęzyka.Byłtowięcczasformowaniasięnaukowegoprogramu
badawczegotejdyscypliny,określanegoprzezpytaniadotyczącejejmiejscairoliwba-
daniachnadtwórczościąpoety,atakżepytaniaopostawyikoncepcjeteoretycznewy-
znaczającekierunkiopisufenomenujęzykatwórcy.Spojrzeniezdzisiejszegopunktu
widzeniauświadamiazmaganiasięjęzykoznawców-mickiewiczologówwtymzakresie.
PoszukiwaniemetodadekwatnychdoopisujęzykaMickiewiczabiegłorównolegle
zprocesemkształtowaniasięmetodologiilingwistyki,którawpierwszejkolejności
wpływałanadobórnarzędzibadawczychwtokurozwojumickiewiczologiijęzykoznaw-
czej–odprzełomuXIXiXXwiekuzwiązanegozrozwojemparadygmatuhistoryczno-
-porównawczegoprzezparadygmatstrukturalistyczny–doprzełomuXXiXXIwieku,
czyliepokipoststrukturalizmu(kognitywizmu).Każdaztychmetodologiiznalazłaswo-
jeurzeczywistnieniewpodejściachbadawczychdojęzykapoety.
PowyższeuwagidotycząceposzukiwaniametodopisujęzykaAdamaMickiewicza
pozwalająwytłumaczyćtytułniniejszejpracy,którymacharakterpewnegoparadoksu,
wywołanegosilnym„zderzeniem”dwusemantyczniesprzecznychpojęć:paradygmatu
–zjawiskazawierającegowswoimznaczeniuznamionamodelowościischematyczności
oraztwórczościpoetyckiej–języka„wolności”.Takpostawionytemattłumaczyprzyję-
tawpracyperspektywarozważań,którajestwynikiemrefleksjidotyczącychstopniaza-
awansowaniarozwojubadańlingwistycznychnadjęzykiemdziełtwórcy.
Wcałymokresiekształtowaniasięmickiewiczologiijęzykoznawczejpowstałysetki
prac,wktórychbadaczewielostronnieiwieloaspektowoomawialiproblemyjęzyka
Mickiewicza.Wogromnejwiększościnieprzedostałysięonejednakdoobiegunauko-
wego,choćstanowiąniezbędnyskładnikrozwojucałejdyscypliny.Tomimowolne
„wycofywanie”drobnychczywiększychpracjęzykoznawczychzpolauwagiuczonych
innychspecjalnościmapodłożeraczejpsychologiczneniżmerytoryczne.Lingwistyczne
praceojęzykupoetywdużejmierzepoświęconebyłyobjaśnianiuszczegółowychpro-
blemówdotyczącychróżnychpodsystemówjęzyka.Formułowaneopiniewspieraneby-
łyobficiedanymiliczbowymi,cowodniesieniudojęzykapoezjibyłomocnokwestio-
nowane.Nadodbioremjęzykoznawczychpracmickiewiczologicznychzaciążyłteżkli-
matbadaństrukturalistycznych,autonomizujących,mimodużegotemparozwojunowa-
torskichpodejśćdoanalizymowypoety.
Wpowstałejsytuacjisensowne,pozwalającenauchronienieprzedniepamięciątek-
stówjęzykoznawczychpoświęconychtwórczościwieszczaoraztradycjitejdziedziny
wiedzy,jestobjęcieoglądemcałościbadańnadjęzykiemdziełAdamaMickiewicza
5
