Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„instrumentu”wporozumiewaniusięi„narzędzia”wiedzy.Problemtenmiałjeszcze
swojegłębszeuzasadnienie,tkwiącewosiągnięciachnaukinowożytnejdotyczących
rozwojucywilizacyjnego,przedewszystkimwodkryciachwdziedzinienaukprzyrod-
niczych;wobectychodkryćhumanistycznakategoriapodmiotowościmiałacharakter
drugorzędny.
Wszystkiezarysowaneproblemyuzyskująswojąszczególnąwyrazistośćwkontekście
oglądumetalingwistycznego,którypotoczniemożnabynazwaćoglądem„zlotuptaka”.
Przyjętanaużytekprowadzonychrozważańperspektywametalingwistycznapozwala
więcnaokreślenieprzedmiotuicelumojejpracy.Zaprzedmiotprzyjmujętekstybada-
wcze,którepowstaływcałymokresiekształtowaniasięmickiewiczologiijęzykoznaw-
czej,zacelnatomiast–sformułowanieodpowiedzinapytanie,wjakisposób,jakimi
metodamiprzyjętymiwramachokreślonychparadygmatówbadanojęzykdziełAdama
Mickiewiczainailezakładanyprogramzostałzrealizowany.
Prowadzonerozważaniawymagajądodatkowychobjaśnieńzwiązanychzpojęciami
„język”,„styl”,„idiolekt”,„tekst”,„dyskurs”.
Językwpodstawowymswoimznaczeniuto„systemznakówkonwencjonalnych,
fonicznych,służącydoporozumiewaniasięowszystkim(uniwersalny),charakteryzujący
siętakzwanądwuklasowością,tzn.udziałemgramatyki,umożliwiającejnieograniczone
tworzenienowychkonstrukcji”
2
.
Pojmowaniestyluodznaczałosięwhistoriijegorozwojudużązmiennością
3
.
Prowadzonerozważanianiewymagająokreśleniacałościprocesutychzmian.Ważnesą
wichkontekściedwasposobyjegorozumienia–jakowyboruśrodkówstylistycznych
4
służącychopisowidanegotekstuijakokategoriiteoriotekstowej,ujmowanejwznaczeniu
„humanistycznejstrukturytekstu”
5
.Takiprocesprzedefiniowaniadotyczyrównież
kategorii„idiolektu”,rozumianegodwojakowtradycjibadaństylistycznych–wujęciu
strukturalistycznym–jakosystemuśrodkówjęzykowychwłaściwychdanejjednostce,
kształtującegosięwtokujejdziałalnościżyciowejprzezprzyswajaniesobieróżnychod-
mianjęzyka
6
,awkontekściewspółczesnejmetodologiibadańtekstu,wjegokomunika-
cyjno-pragmatycznymaspekcie–jakodynamicznejzłożonejcałości,charakteryzującejsię
niepowtarzalnością,będącąwynikiemoryginalnościdanejosobowościideterminacji
kontekstowych.Swoistośćstyluokreślazdolnośćdotworzenianiepowtarzalnejwizji
świata
7
.Wtymujęciupodstawąjestsposóbwidzeniaświataprzezmówiącegoi,wna-
stępnejkolejności,obróbkatworzywajęzykowego.
Terminy„tekst”i„dyskurs”rozumiećnależywkontekścieewoluowaniapojęcia
„lingwistykitekstu”rozumianegojako„gotowyprodukt”,wprzestrzeniktóregopo-
szczególnymelementomprzypisujesięokreślonefunkcjekomunikacyjne
8
,dotekstu
rozumianegojako„zdarzeniekomunikacyjne”,czylijakowynikuswoistejdziałalności
ludzkiej
9
.Wprowadzeniezależnościmiędzypojęciemtekstuipojęciemaktukomuni-
———
———
—
2
Za:R.Grzegorczykowa,Wstępdojęzykoznawstwa,Warszawa2007,s.13.
3
Zob.T.Skubalanka,Odefinicjachstylu,[w:]tejże,Ostylupoetyckimiinnychstylachjęzyka.Studia
iszkiceteoretyczne,Lublin1995,s.213-233.
4
Tamże,s.230.
5
S.Gajda,Stylindywidualnyawspółczesnastylistyka,[w:]ZPolskichStudiówSlawistycznych,seria
6
7
Tamże,s.381.
Tamże,s.383.
VII,Warszawa1988,s.378.
8
Za:A.Duszak,Tekst,dyskurs,komunikacjamiędzykulturowa,Warszawa1998,s.18.
9
Tamże,s.31.
7
