Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘPTŁUMACZA
Dialogpt.ParmenidesstanowizagadkędlaczytelnikówPlatonaiko-
mentatorów,aciężkikrzyżdlatłumaczów.Zagadkawtym,żegłówną
postaciądialogujestwielkimistrzszkołyeleatów,poetaParmenides,
któremuPlatonwydajesiębliskiswoimipoglądami
—
atuwdialogu
płyniezusttegomistrzapotokniedorzecznościnieskończony,oschły,
pustyitakmęczący,żespośródwielbicieliPlatonawielunigdynie
zdołałodoczytaćtegodialogudokońca,mimonajlepszychchęci,aci,
którzygodoczytali,niewiedzą,cootymmyślećijakzrozumiećto,
żeautorowiUczty,FajdrosaiPaństwanieżalbyłonatendialogczasu
ipapirusu.
Niechcesięwierzyć,żebyPlatonsamodsiebieipoważnieto
wszystkonapisałiParmenidesowiwustawłożył.Więcjużwciągu
wiekuXIXprzypuszczali,żetendialogniejestautentyczny,tylkoktoś
nieznanypodpisałgoimieniemPlatona.Alenieutrzymałosiętoprzy-
puszczenieitrzebazostaćprzyautentycznościdialogu,którymazresztą
osiem,anawettrzynaściepierwszychrozdziałówbardzopięknych
ijasnych,atylkodługaresztajestniestrawna.
Więcjednidziśtwierdzą,żetowszystkomabyćwyśmiewaniem
rozumowańeleackichalbomegarejskich,abytymlepiejobronićnaukę
oideach.Aletrudnotakpojmowaćdialog,wktórymwłaśnienaukę
oideachspotykająatakitrudnedoodparcia.
Innimówią,żetojestksiążeczkadowewnętrznegoużytkuwmu-
rachAkademii,pomyślanajakopodręcznikdoćwiczeńdlauczniów,
anieprzeznaczonawogóledlapubliczności.Aletrudnoprzypuścić,
żebyPlatonbyłażtakzłympedagogieminapisałdlauczniówpodręcz-
nik,któryinajpilniejszychmógłzrazićdowszelkiejfilozofii.On
przecieżwswoimPaństwiewyraźniepisał,żenaukaniepowinnanigdy
byćtępąpiłą,tylkoraczejzabawą,abysięchłopcyuczylisaminie
wiedząckiedy,aniewpocieczoła;więcniestwarzałbywłaśniedla
młodzieżyażtakiegonarzędziatortury,gdybysambyłwidział,jakono
jestokrutneijałowe.
