Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Partiepolityczne–
1.1.Definicjepartiipolitycznej
Ustaleniejednoznacznejdefinicjipartiipolitycznejjest,wbrewpozorom,
zagadnieniemskomplikowanym.Partiapolitycznajakozjawiskojestwsta-
nieciągłejewolucji,zmieniająsięrealiapolityki,wktórychpartiedziałają,
niewspominającjużoróżnorodnościwynikającejzwarunkówlokalnych.
Wefekcie,definicjipartiipolitycznych,sformułowanychprzeznaukowców
jestbardzodużo.Zawierająoneoczywiściewieleelementówwspólnych,ale
eksponowanesąrównieżcechytraktowaneprzezautoradefinicjijakoważ-
ne,coczasemprowadzidokontrowersjizinnymiujęciamizagadnienia.
Przytoczeniesamychtylkonajbardziejznaczącychdefinicjipartiipolitycznej,
jakieukazałysięwopracowaniachnaukowych,byłobyzadaniemtrudnym
ijednocześnienużącym.Zatemwtymrozdzialezaprezentowanezostanąje-
dynieprzykłady,którepozwolączytelnikowinazorientowaniesięwpodsta-
wowychkwestiach,któreuważanesąwnaucezaważneprzydefiniowaniu
partiipolitycznej.
Używającterminologiisocjologicznej,partięmożnaopisaćjakogrupę
społeczną,dobrowolną,dużą,formalną,celową.Takacharakterystykanie
jestjednakwystarczającadlaodróżnieniapartiiodinnychgrupdziałających
wewspółczesnychspołeczeństwach.Dlategodefinicjepartiizawierająele-
mentypozwalającenabardziejprecyzyjnerozróżnienia,najczęściejwskazu-
jącnaobszardziałaniapartii,jakimjestpolitykalubteżwymieniającspecy-
ficznefunkcje,wypełnianeprzezteorganizacje.
PierwszerozważanianatentematpochodzązXVIIIw.,chociażstruktu-
ry,któredałypoczątekwspółczesnympartiomibyłypodstawątychrozważań
pojawiłysięstolatwcześniej,wokresieChwalebnejRewolucjiangielskiej.
Dlaówczesnychbadaczyjednymzważniejszychproblemówbyłorozróżnie-
niemiędzypartiąafakcją.Fakcjabyłaokreślanajakogrupazorientowana
napartykularneinteresy,ocenianajednoznacznienegatywnie,partięnato-
miastokreślanojakogrupęopartąnazasadach,zorientowanąnadobro
wspólne1.Zatakieuważanowłaśniebrytyjskieugrupowaniaparlamentarne
1SzerokiprzeglądhistorycznychpodejśćdodefiniowaniapartiiprezentujeG.Sartori,
PartiesandPartySystems.AFrameworkforAnalysis,t.I,CambridgeUniversityPress,
Cambridge1976.
