Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Rzeczodemokracji–rozważaniaocharakterzepodstawowym
27
RozdziałI
RZECZODEMOKRACJI–ROZWAŻANIA
OCHARAKTERZEPODSTAWOWYM
1.Pojęciedemokracji
Demokracja1jakoinstytucjażyciapublicznegoukształtowałasięwVw.p.n.e.wAtenach
ioznaczałarządyludu(gr.demos-lud,kratos-rządy)2.Charakteryzowałasięm.in.
1
Ch.Tillyzauważa,żebadaczedemokracjiidemokratyzacjiwybierająspośródczterechrodzajówróż-
nychdefinicjidemokracji:konstytucyjnej,rzeczowej,proceduralnejiprocesualnej.Podejściekonstytucyjne
skupiasięnaprawachustanowionychwdanymsystemieodnośniedodziałalnościpolitycznej.Podejście
rzeczowepoleganazwróceniuuwaginawarunkiżyciaipolityki,jakieumacniadanysystem:czytenaten
systemumacniadobrobytludzi,wolnośćjednostki,bezpieczeństwo,sprawiedliwość,równośćspołeczną,
namysłpublicznyipokojowerozwiazywaniekonfliktów?Jeślitak,jakwskazujeAutor,tomożemyskłaniać
siędonazwaniagodemokracjąbezwzględunato,cogłosijegokonstytucja.Zwolennicydefinicjiprocedu-
ralnychwcelurozstrzygnięcia,czydanysystemspełniawarunkidemokracji,wyodrębniająpewienwąski
zespółpraktykrządowych.Większośćbadaczynastwionychproceduralnieskupiauwagęnawyborach,
pytając,czyautentyczniekonkurencyjnewyboryangażującewielkąliczbęobywateliregularnieprowadządo
zmiankadryipolitykirządu.Natomiastzwolennicypodejściaprocesualnegododemokracjiwyodrębniają
minimalnyzespółprocesów,któremusząsięnieprzerwalnietoczyć,abydanasytuacjaspełniaławarunki
sytuacjidemokratycznej.Zob.Ch.Tilly,Demokracja,przeł.M.Szubiałka,Warszawa2008,s.18i20.J.Hart-
manwskazuje,żedemokracjanjestustrojemwolnościiprawa.Jejprzeciwieństwemjesttyraniawiększości
(populizm),anarchiaidyktatura.Wolnewyborysąnarzędziem,anieistotądemokracji”-J.Hartman[w:]
Słownikflozofi,red.J.Hartman,Kraków2004,s.27.Zgodniezdefinicjąpodanąwsłownikujęzykapolskiego
demokracjatoustrójpolityczny,wktórymwładzęsprawujespołeczeństwopoprzezswoichprzedstawicieli,
wktórymuznajesięwolęwiększościobywatelijakoźródłowładzyiprzyznajesięwszystkimobywatelom
swobodyiprawapolityczne,zapewniającimudziałwsprawowaniuwładzy-Uniwersalnysłownikjęzyka
polskiego,red.S.Dubisz,Warszawa2006,s.582.
2
JakzaznaczaW
.Sokół,demokracjatotypreżimupolitycznego,któryzakładamożliwośćpartycypacji
ikontestacjipolitycznej.TermintenwszedłdoużycianajprawdopodobniejwVw.p.n.e.nWstarożytności
demokracjęnazywanoformąrządówinnąniżwładzajednostki(monarchia,tyrania)iinnąniżwładza
nielicznejgrupy(oiligarchia)-W
.Sokół[w:]Encyklopediapolitologii,red.M.Żmigrodzki,t.1,Teoria
polityki,red.W
.Sokół,M.Żmigrodzki,Kraków1999,s.68.Zob.Słownikjęzykapolskiego,red.M.Bańko,
t.1,Warszawa2007,s.319.Wsłownikutymwskazujesię,żedemokracjatoustrójpolityczny,wktórym
państwemrządząwybraniwgłosowaniuprzedstawicielewiększościspołeczeństwa.Demokracjajestrównież
przedstawianajakoformaorganizacjiżyciaspołecznego,wktórejwszyscyuczestnicząwpodejmowaniu
decyzjiorazpodporządkowująsięwoliwiększościiszanująprawa,wolnościinnychludzi.
