Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Rodzajedemokracji–wokółpojęciapartycypacjispołecznej
43
nicachdozwolonychiwyraźnieokreślonychprzezprawo,gdyobywatelemogąrobić
wszystko,czegoprawoniezabrania,gwarancjęrządulimitowanegopoprzezpodziałwła-
dzyorazsądowąkontrolękonstytucyjnościprawailegalnościdziałańadministracji”82.
2.Rodzajedemokracji–wokółpojęciapartycypacji
społecznej
Demokracjajestsposobemwykonywaniawładzyzapomocąróżnychinstrumentów
prawnychprzezpierwotnylubwtórnypodmiotwładzypublicznej.Celemdemokracji
jestprzeprowadzenieprocesupodejmowaniawiążącychdecyzjiprzezmieszkańców
wspólnotsamorządowychzuwzględnieniemwszystkichichinteresóworazinteresu
publicznego.Gwarantujetowiększąochronęichpraw.
AmyGutmanprzedstawiasześćtypówdemokracji.Wśródnichwyróżniamy:
●demokracjęSchumpeterowską,będącąpewnymtypemrozwiązaniainstytucjo-
nalnegosłużącegopodejmowaniupolitycznychdecyzji,wramachktórejjed-
nostkiuzyskująmocdecyzyjnąwwynikukonkurencyjnejwalkiogłosyludzi83.
Zwolenniktejkoncepcjiuznajepodstawowąrolępolitycznejkonkurencjiwde-
mokracji,odmawiającjednocześniedemokratycznemuprocesowiwalkiwybor-
czejjakiejkolwiekrzeczowejwartości84.Oznaczatoprzywiązaniewagidoproce-
duralnegominimalizmuirezygnacjęzdemokracjijakoideału85;
82
Zob.R.R.Ludwikowski[w:]Encyklopediasocjologii,red.A.Kojderiin.,t.1,s.123.
83
J.A.Schumpeter,Kapitalizm,socjalizm,demokracja,przeł.M.Rusiński,Warszawa1995,s.302.
PodobnerozumieniedemokracjimożnaznaleźćuSeymouraM.Lipseta,którypodnosi,żendemokracjato
systempolitycznyposiadającykonstytucyjnegwarancjemożliwościregularnejzmianyosóbuwładzyoraz
mechanizmspołecznyzapewniającymożliwienajwiększejczęściludnościwpływnapodstawowedecyzje
zapomocąwyboruspośródosóbubiegającychsięostanowiskapolityczne”-S.M.Lipset,Homopoliticus.
Społecznepodstawypolityki,przeł.G.Dziurdzik-Kraśniewska,Warszawa1998,s.48.G.Sartoriwskazuje,
żeuzupełnionadefinicjaJ.Schumpeterapowinnabrzmieć:ndemokracjastanowiproduktubocznykonku-
rencyjnejmetodyrekrutowaniaprzywództwa.Spowodowanejesttotym,żewładzawybieranapowoduje
także,zwrotnie,wzięciepoduwagęprzezwybranychwładzyswoichwyborców.(...)Konkurencjawyborcza
stwarzademokracjęnazwijmyto,pozostającwobrębieteoriikonkurencji-zwrotnąteoriądemokracji”-
G.Sartori,Teoria...,s.194.
84
A.Gutman,Demokracja[w:]Przewodnikpowspółczesnejflozofipolitycznej,red.R.E.Goodin,
Ph.Pettit,przeł.C.CieślińskiiM.Poręba,Warszawa2002,s.532.DlaJ.Schumpeterademokracjąjest
każdysystem,wktórymodbywająsięcyklicznierywalizacyjnewybory,niezależnieodtego,czyjeinteresy
realizująrządzący.NatomiastdlaR.Dahlademokracjaoznaczapewienstanidealny,którywrzeczywistości
niezostałnigdyinigdzieosiągnięty.Toswoistawizjapolityczna(wizjasystemu),wktórymwszyscyjego
członkowieuważająsięzawzajemnierównych,cieszącsięatrybutemkolektywnejsuwerenności,zostali
wyposażeniwmożliwości,zasobyiinstytucjeniezbędnedorządzenia-zob.A.Antoszewski[w:]Demo-
kracje...,red.A.Antoszewski,R.Herbut,s.25.Zob.teżR.A.Dahl,Demokracja...,s.431.
85
Demokracjaproceduralnawwersjiminimalistycznejstanowinuzależnieniewładzywykonawczejod
wynikówkonkurencyjnychwyborów.Wwersjirozszerzonejowapodstawowademokratycznaprocedura
budowanajestwielomawarunkamiinstytucjonalnymi,gwarantującymirzeczywistąkonkurencyjność
wyborów,autentycznąpartycypacjęwyborcząorazszczególnąochronęprawiwolnościobywatelskich.
