Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
M.Kosiorek.Pedagogikaautorytarna...
ralnejestto,cosłużyinteresomnarodu,nieistniejeżadnaludzkośćani
ogólnoludzkawspólnota.
Stosunkimiędzynarodaminiemogłybyćwgruncierzeczyinneniżry-
walizacjaiwalka,cozresztąwynikałozdarwinizmuizprzekonania,że
naródniemożeżyćbezwielkiejicorazwiększejprzestrzeni.Naródjest
jednością,definiowanąwnajrozmaitszysposób:weWłoszechprzezpoję-
cieitalianità,wNiemczechprzezwspólnotęrasy,pojmowanąbiologicz-
nie,genetycznie,iprzez–będącąjejskutkiem–wspólnotęducha.Ten
nacjonalizm–nowoczesny,wzbogaconydarwinizmemibiologizmem,był
bardzowyrazisty.Wprzemówieniachzawszepropagowanoprzekonanie,
żereprezentujesięwłasnyicałynaród,żechcesięzrealizowaćwspólnotę
narodową,żechodziousunięcietych,którzysąobcyduchowobądźra-
sowo.Byłtodogodnyargument,torującydrogędlazwalczaniazarówno
socjaldemokratów,jakikomunistówczyŻydów–wszyscybyliobcy.
Pojęciewspólnotynarodowejstanowiłozarazemprogram–naródmiał
byćstworzony.Takzwanynowyczłowiektoczłowiekświadomyswejprzy-
należnościdopaństwanarodowegoidoswojejrasy.Przytakimpojmowa-
niunarodudośćłatwobyłouzasadnićdyktaturęwodza.Uznawanogoza
doskonałegowyraziciela,zareprezentantaczywręczwcieleniewolinaro-
du.Przywszystkichróżnicachnaródmiałsięstaćniesumą,aleorganiczną
wspólnotą,miałtworzyćcałość,wktórejkażdyznajdzieswojemiejsce.
Wideologiachfaszystowskichzawszeważnebyłopojmowanienarodu
jakoorganicznejwspólnoty–jakkażdyżywyorganizmniestanowiłon
bezkształtnejmasy,aleposiadałorganypełniącerozmaitefunkcje.Dlatego
bardzomocnopodkreślanohierarchizacjęnarodu–społeczeństwa.Czer-
panotutajzrozmaitychteoriidziewiętnastowiecznychkorporacjonistów,
atakżezuzasadnień,któreformułowaliV.ParetoczyR.Michels,wielbiciel
Mussoliniego,propagującytezę,żewdemokracjiitakzawszerządząoli-
garchiczneelity.Korporacjewłoskiezostałyzorganizowaneporazpierwszy
przezpoetęGabrieleD’AnnunziowzajętymprzezjegoochotnikówFiume
(Rijece),wktórymwprowadziłonquasi-militarnąorganizację,dzieląclud-
nośćpodczasswoichrządównakilkakorporacji.Ostatniaznichmiałabyć
korporacjądell’uomonovissimo(nowegoczłowieka)24.
24L.Bernhard,SystemMussoliniego:polityczny,gospodarczy,metodarewolucji,przeł.
H.B.,WielkopolskaKsięgarniaNaukowaKarolaRzepeckiego,Poznań1925,s.9–10.
