Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Ideowo-filozoficzne,społeczno-kulturoweipsychologicznezałożenia...
27
WNiemczechideologiastanówgłoszonabyłaprzezjednegozrewolu-
cyjnychkonserwatystów–OthmaraSpanna.Wgruncierzeczyzostałzorga-
nizowanytylkojedenstan–byłtostanżywicieliRzeszy(Reichsnährstand),
któregoprzywódcązostałWaltherDarré.Natomiastprocesnowejorgani-
zacjinarodudokonałsięwramachujednoliceniaprzezobowiązkowąprzy-
należnośćdoodpowiednichorganizacjinazistowskich,takichjakFront
Pracy,organizacjemłodzieżowe,organizacjepracownikówhandlu,prze-
mysłuetc.Faktemjest,żezakładanojednośćnarodowąpołączonązseg-
mentacjąspołeczeństwa,wzasadzieopartąnaprzynależnościzawodowej.
Wideologiachfaszystowskichniepozwalanonatomiastnazróżnicowanie
polityczneczywyznanioweiczynionowszystko,byteróżnicezastąpićofi-
cjalnąideologią.
Wartojednakzaznaczyć,żekorporacjeweWłoszechfaszystowskichnie
oznaczałyjakiegoświększegosamorządu,leczbyływszystkiepodporząd-
kowanepaństwu.Niemiałyteżnicwspólnegozkatolickimiideamikorpo-
racyjnymi25.Istotnąkonsekwencjąpojmowanianarodubyłowyróżnianie
obcych.Ci,którzyniepodzielająwartościgłoszonychprzezdanynaród,są
obcy,atymsamymwrodzy.Ideologiawroga,wdodatkupojmowanegojako
ktoś,ktojestwrogiemzeswejistoty,aniezpowoduswoichzachowań–była
częściązarównoideologiifaszyzmuwłoskiego,jakinazizmuniemieckiego.
Wrogiembyłsocjalista,komunista,alemógłnimbyćŻyd,CyganczyPolak.
Pojęciesocjalizmoznaczało,żedobroogółuprzeważanaddobrem
jednostkiiżeżycieindywidualneotyletylkomasens,oilewspólnota
narodowamożeistniećjakoucieleśnienieinteresówcałości.Nazebraniu
NSDAP(National-SozialistischeDeutscheArbeiterpartei)wStuttgarcie
Hitlermówił:
Musiszwpierwszymrzędziesłużyćogółowi,adopieropotemsobiesamemu,to
tensocjalizmzlewasięznacjonalizmem.Narodowysocjalizmznaczy:przezpracę
oddaćswojeżyciedodyspozycjidlakoniecznościżyciaogółu26.
Własnośćprywatnamusisłużyćspołeczeństwu.Jakozbiórprawpod-
miotowychnieoznaczałaonabynajmniejprawapodmiotowego,raczej
swegorodzajusłużbęspołeczeństwu.Naziścinigdyniekrytykowaliistnie-
25Tamże,s.88–98.
26A.Bullock,Hitler.Studiumtyranii,t.II,przeł.T.Evert,Czytelnik,Warszawa1970,
s.96.
