Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.1,Warszawa2003
ISBN83-01-14055-0,©byWNPWN2003
28
CzęśćI.Pedagogikajakonauka
wtokuplanowejpracynauczycielazuczniami
6
.Takwięcogółoddziaływań
występującywdefinicjiedukacjizostałsprowadzonydopoziomubardziej
szczegółowego,czylidoczynnościnauczycielaukładającychsięwproces
kierowaniauczeniemsięuczniów.
Pojęciatesą,jakwidać,zdecydowaniebardziejjednorodneniżpojęcieedukacji
czynawetkształcenia.Kolejneprzejścienajeszczemniejszypoziomogólności
zaprowadzinasjużdonowychpojęć,będącychwbezpośrednimpoluzainteresowa-
niakonkretnejsubdyscyplinypedagogiki,zajmującejsiębadaniemszeroko
rozumianychprocesówkształcenia(uczeniasięinauczania)–dydaktyki.Będąto
takiepojęcia,jakprocesnauczania,jegocele,zasady,metody,środkiiogniwa,
czynnościuczniówzwiązanezuczeniemsię,zktórymiczytelnikbędziemiałokazję
zapoznaćsięwnastępnychczęściachpodręcznika.Wtymmomencienależywrócić
doniejednorodnościtypuoddziaływań(terminwyprowadzonyzdefinicjiedukacji)
odniesionejzkoleidopojęciawychowania.Kwestiitejnierozstrzygaogólna
definicjawychowania.Wjejstrukturzebowiemznajdujemyniejednorodnyjeszcze
termin„działaniepedagogiczne”oraz„osobowośćwychowanka”.
Problemtenrozwiązująpojęciabardziejszczegółowe,któreokreślająsprawców
działaniaorazichpodmioty,konkretnetypydziałańpedagogicznychidziedziny
wychowaniazewzględunasferęosobowości,którejdotyczą.Sątonowe,bardziej
jednorodnepojęciawchodzącejużwbezpośredniobszarbadańtakichsubdyscyplin
pedagogiki,jaknp.teoriawychowania,pedagogikaspołeczna.Chodziopojęcie
środowiskawychowawczego,sytuacjiwychowawczej,aktuwychowawczego,
pojęciazwiązanezokresamirozwojowymiwychowanków,pojęcieinterakcji
wychowawczej,celu,treści,metod,formwychowania,pojęciawychowania
moralnego,estetycznego,intelektualnego,fizycznego,zdrowotnegoitd.Szczegó-
łoweprezentacjeianalizytychpojęćzostałyzamieszczonewkolejnychczęściach
podręcznika.
Pojęciemotwierającymtęczęśćsystemupojęciowegopedagogiki,która
znajdujesię„wewładaniu”jejsubdyscyplin,jestsystemoświatowo-wychowawczy,
rozumianyjakoogółodpowiedniopowiązanychzesobąplacówekiinstytucji
kształceniaiwychowania
7
.Obecnośćtegopojęciasygnalizujeprzejścieodpojęć
ogólnychdopojęć,którychdesygnatymożnaodnaleźćbezpośredniowobszarze
praktykiedukacyjnej.Zróżnicowanietejpraktykiuzasadniawyodrębnieniepo-
szczególnychsubdyscyplinpedagogikiiichsystemówpojęciowych.
Jakprzedstawiatorysunek1.1,pojęciapedagogiki,zewzględunakryterium
ichjednorodności,możnalokowaćnaczterechpoziomach.Analizująctenschemat
oddołukugórze,należywskazać,żepojęciajednorodne(poziomIV),odnoszące
siędonajbardziejszczegółowychfaktówedukacyjnych,syntetyzująsięwpojęcia
mniejjednorodne(poziomIII),ulegającerozmaitymzróżnicowaniom,stanowiące
ogólnytrzonpojęciowyposzczególnychsubdyscyplinpedagogiki(np.napojęcie
6
7
Pedagogika...,op.cit.,s.130.
Por.W.Okoń,op.cit.,s.378.
