Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.1,Warszawa2003
ISBN83-01-14055-0,©byWNPWN2003
Rozdział2.Metodyzbieraniadanychwbadaniachpedagogicznych
35
świecie.Oznaczanatomiast,żeumożliwiajązrozumieniewielufaktów,które
zpozoruwydająsięniezrozumiałe.Owozrozumienieprzychodziwrazzpoznaniem,
doświadczeniemkontekstu,wktórymzaszły.Konteksttenjestdostępnyjedynie
osobomuczestniczącymwdanejsytuacji.Ztegowłaśniepowodubadaczjakościowy
wnikawgłąbpoznawanejrzeczywistości,posługującsięnietylkospostrzeganiem,
myśleniem,uogólnianiem,aletakżeemocjamiiintuicją.
Wjakieobszaryrzeczywistościmożewnikaćbadaczjakościowy?Popierwsze,
wnaturalneinterakcjemiędzyludźmiwdanymśrodowisku,podrugie,whistorie
ludzkiegożycia,potrzecie,wświatspołeczny,któryjestdostępnywpostaci
dokumentów,źródeł,tekstów,rzeczymaterialnych.Poniżejomówimykażdy
ztychwglądówbadawczych,wyprowadzającznichpodstawowemetodyzbierania
danychjakościowych.
Badaczwnikającywinterakcjeniepróbujeichkreować,inicjować,lecz
uczestniczywnichnaprawachszeregowegoczłonkagrupyspołecznej.Nawiązuje
zludźmiinterakcje,angażującwtenproceswłasnemyśli,uczuciaizachowania.
Wtakiejsytuacjibadawczejsamniejednokrotniebywałem,mającokazjęobserwować
nauczycieliwroliuczniów(studentów),kiedyprowadziłemdlanichwykładyna
studiachzaocznychipodyplomowych.Zauważyłemwówczas,żestudiującynauczyciele
bardziejnegatywnieniżmłodzieżuczącasięnastudiachstacjonarnychreagująna
ocenyniedostateczne.Niemalzakażdymrazem,gdywpisałemimtakąocenędo
indeksu,naciskalinamnie,abyjąanulować,wymazać.Przezpewienczasmyślałem,
żesąbardzoambitniipoważnietraktująswojestudia.Alewkońcudowiedziałemsię
odnich,żeniepotrafiąporadzićsobiezsytuacją,gdypopowrociezegzaminudo
domuichdziecidomagająsięobejrzeniaindeksu.Moja„dwójka”osłabiałarodzicielski
autorytet.
Opisanyfaktedukacyjnyzostałzarejestrowanyzapomocąmetodyzwanej
obserwacjąuczestniczącąlubetnograficzną.
Równieważnymiinteresującymsposobempostępowaniabadawczegojest
poznawaniehistoriiludzkiegożycia.Naogółjednakbadaczowiniechodzi
ohistorięcałegożycia,leczojakiś–ważnydlaniego–fragmentlubkontekst.Na
przykładposzukujeodpowiedzinapytanie,jakmłodzinauczycieleradząsobie
ztzw.zadaniamirozwojowymi.Sąoneprzydzielanejednostceprzezspołeczeństwo
idobieranezgodniezrolami,jakieludziepełniąwdanymokresieżycia.Takim
zadaniemwokresiewczesnejdorosłościjestnp.znalezieniestałegopartnera
wżyciu,zrealizowaniekarieryzawodowej.
Mojebadaniapolegałym.in.napoznawaniuhistoriiżycianauczycieli,począwszyod
podjęciastudiów.Byłtonajczęściejprzedział15latichprywatnejizawodowej
biografii.Badaniprzezdługiegodzinysnulimiopowieściowłasnymżyciu,nawiązując
dorozmaitychsytuacji,wątkówikontekstów.Dopieroznichmogłemstopniowo
układaćcałośćichzmagańznawiązywaniemkontaktówintymnychczyznajdowaniem
sobiemiejscawpracypedagogicznej.Zanalizytychhistoriiwyłaniałsięcoraz
wyraźniejszyobraznierównościszanszawodowychbadanychkobietimężczyzn.
