Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ondziśmusiwszędzie,wewszystkichprawdziwierewolucyjnych
ruchach:samprzezsię,zekonomicznegopołożeniaklasy
robotniczej[41].
Niechodzijednakwyłącznieoniemożliwość
przewidzeniaczyzaplanowaniaakcjimasowych.
Żywiołowycharaktertychakcjiwyrażasiętakżewich
specyficznejdynamice.Luksemburgpisałao„swoistych
«pływach»nastrojówrewolucyjnych,oichokresowych
wzrostachiupadkach”[42].Otobardzocharakterystyczny
fragment:
Strajkmasowy,takjakgonamukazujerewolucjarosyjska,jest
zjawiskiemzmiennym,odzwierciedlającymwszystkiefazywalki
politycznejiekonomicznej,wszystkiestadiaimomentyrewolucji.
Możnośćzastosowaniago,siłajegooddziaływania,momentyjego
wybuchuwciążsięzmieniają.Otwieraonnaglenowedalekie
perspektywyrewolucji,wówczasgdywydajesię,żeznalazłasięona
wślepymzaułku,azawodzitam,gdzie–wydawałobysię–możnaliczyć
nańzcałąpewnością.Torozlewasięszerokąfaląpocałymkraju,
toznówzamieniasięwolbrzymiąsiećwąskichstrumieni;towytryskuje
zpodglebiajakoświeżeźródło,toznówbezśladuwsiąkawziemię.
Strajkipolityczneiekonomiczne,masoweiczęściowe,demonstracyjne
istrajkiofensywne,strajkipowszechnewposzczególnychgałęziach
przemysłuiwposzczególnychmiastach,spokojnieprzebiegającewalki
ekonomiczneibitwyuliczneorazwalkinabarykadach–wszystko
tomieszasięzesobąnawzajem,odbywasięrównocześnieoboksiebie,
krzyżujesięzesobą,przechodzijednowdrugie;jesttowiecznie
ruchome,zmiennemorzezjawisk[43].
Nieulegawątpliwości,żewtekstachtejautorkisłowo
„żywiołowość”–wodniesieniudoruchurobotniczego
–znaczycoinnegoniżwcytowanychwypowiedziach
Lenina.Odsyładotwórczejmocymasibynajmniejnie
manegatywnegowydźwięku.DanielGuérinwksiążce
poświęconejLuksemburgpisał,żeprzenikliwaintuicja,
zjakąujmowałaonażywiołowyruchmas,„sposób,wjaki
porównywałagodozjawisknatury”–wszystkotostanowi
„jednąznajbardziejoryginalnychcechjejniezwykłej
osobowości”[44].WkolejnymfragmencieGuérincytował
biografkęiprzyjaciółkęLuksemburg,HenrietteRoland-
Holst.Jejzdaniempolskamarksistkamiaławręcz
„mistycznąwiaręwmasyrewolucyjneiich
możliwości”[45].Powyższychsłów–niezależnie
odfaktycznychintencjiautorki–nienależybrać
