Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstępdoKsięgiczwartej
37
składasięciało,ruchżyciowyipięciorakizmysł.Ciałostanowi
jakbynajniższą,granicznąwarstwębytuludzkiego,natomiast
ruchżyciowywyposażaludzkiorganizmwfunkcjewegetatywne
inadajemujednośćispójnośćpoprzeznadaniekształtuma-
terii
87
.Szczególnemiejscewstrukturzeludzkiegobytuprzypada
zmysłom
88
.Zmysłykontaktująnaszeświatemzewnętrznym,
alezarazemsąniezwyklepodatnenabłądifałsz,którywnich
samychmaswojeźródło.Eriugenauważa,żechoćczłowiek
wsensiewłaściwymzostałstworzonydniaszóstego,towe
wcześniejszychdniachmożnaodkryćelementyskładającesięna
jegobytowąstrukturę.Stanowitojedenzargumentówpotwier-
dzającychtezę,żewszystkierzeczyzostaływytworzonewczło-
wiekunibywjakimśwarsztacie.Wopisanymczwartegodnia
stworzeniuświatełEriugenadopatrujesięustanowienialudzkiej
władzyzmysłowej,któradziałanatrzysposoby.Stworzenie
światławiększegoobrazujetensposóbdziałaniawładzyzmy-
słowej,dziękiktóremuczłowiekuzyskujeniezawodnąwiedzę
87Por.PPIV,790C,s.207.
88Por.PPIV,824D-825A,s.305–307:nTaczęść,któranależy
dociała,toznaczydoczłowiekazewnętrznego,rozdzielasię,zgodnie
zrozumem,natrzyczęści.Pierwsząznichjestsamociałoutworzone
zukształtowanejmaterii,októrymmożnajedyniepowiedzieć,żejest,
jakożewludzkiejnaturzeniedostrzegasięniczegoodniegoniższe-
go.Drugączęścią,leżącąwyżej,jestta,którąmożnaokreślićwieloma
nazwamiizwykłosiętakczynić.Nazywasięjąbowiemczęściąodży-
wiającąipowodującąwzrost,ponieważodżywiaciało,sprawiawzrost
iutrzymujewcałości,abysięnierozpadłoinierozpłynęło.Nazywasię
jątakże–iniebezracji–ruchemżyciowym,ponieważnietylkodostar-
czażycieciału,lecztakżeporuszaje,czytowsposóblokalnyzmiejsca
namiejsce,czyteżprzezporządekmiejscaiczasu.Przezporządekmiej-
scarozumiemwypełnieniesięcałościczłonkówciała,natomiastprzez
porządekczasu–doprowadzeniedodoskonałościwzrastaniawlatach.
Trzeciączęściąjestta,któraprzejawiasięwpięciorakimcielesnymzmy-
śle.Taczęśćprzejmujewyobrażeniawszystkichrzeczyzmysłowych,
które,jakpostrzegamy,otaczajączłowiekazewnętrznego,iprzekazuje
jepamięci.Ztychtrzechczęściskładasięcałyczłowiekzewnętrzny”.
