Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstępdoKsięgiczwartej
39
zawładnąćnierozumne,gwałtownenamiętnościiemocje
92
.
DlaEriugenysferapożądańiemocjizawszewyłamujesięze
strukturyracjonalnejbytuludzkiegoiprowadzidobłęduczy
grzechu:nSłusznie,bezwątpienia,ganimyzwierzęrozumneza
nierozumneporuszenia”
93
.
Zmysłwewnętrznyjesttączęściąstrukturyczłowieka,która
przejmujewyobrażeniaodzmysłuzewnętrznego,alenależyjuż
istotniedowyższegopoziomu,czyliczłowiekawewnętrznego.
Oilezmysłwewnętrznyoceniawyobrażeniadostarczaneprzez
zmysły,torozumodnosijedozasadwszelkiegopoznaniaiprze-
kazujeintelektowi,którywszystkietedanewykorzystujedo
wzniesieniasiękukontemplacjiStwórcy
94
.Winnychksięgach
PeriphyseonuEriugenanazwałteczęściduszynruchami”,anaj-
ważniejszymznichjestruchintelektu:
Tenruchduszynazywasiępogreckunous,ponaszemuzaś
intelektemlubduchem,lubumysłem,iuznajesię,żeistnieje
onwsposóbsubstancjalnyijestzasadniczączęściąduszy
95
.
Wksiędzedrugiejiczwartejtatriadaskładającasięnaczło-
wiekawewnętrznegozostałaopisanazapomocąpojęć:ousia
92Por.PPIV,826C,s.311:nLecznierozumnyzmysłbłądziizo-
stajeoszukanywierząc,żezłojestdobrem,pięknemiczymśprzyjem-
nymdoużytku”.
93PPIV,762B,s.121.
94Por.PPIV,825A-B,s.307:nInnynatomiasttrójpodziałprzyj-
mujeczłowiekwewnętrzny,któryistniejewsamejduszyizostałstwo-
rzonynaobrazBoży.Wyposażonyjestonbowiemwzmysłwewnętrz-
ny,dziękiktóremuduszarozróżniaioceniawyobrażeniarzeczyzmy-
słowych,którechwytadziękicielesnymzmysłom.Następnieposiada
rozum,dziękiktóremubadazasadywszystkichrzeczy,któremożepojąć
albospostrzec.Najwyższączęściączłowiekajestumysł,pozanimnie
mawnaturzeludzkiejniczegowyższego.Właściwymjegozadaniem
jestkierowaniewymienionymiczęściami,któresąodniegoniższe,
oraz–nailedanejestmutegodostąpić–kontemplowanietego,cojest
ponadnim,amianowicieBogaitego,cowNimiwokółNiegoistnieje”.
95PPII,574A-B,s.177.
