Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Obrazjakoparabola.OpejzażachGustawaCourbeta
strzeganiemzwiązanychzpłaszczyznąruchówpartiiskalnychodlewejku
prawejstronie,którestopniowozmieniająznaczeniesamejjaskiniwzwiązane
zpłaszczyznąotwarciewprawo.Wwynikutejzmianywidzmusiponiechać
traktowaniamostkujakorzutowaniaswojegostanowiskawprzestrzeńobra-
zu-ostatecznietracimożliwośćwytworzeniazwiązkuprzestrzennegomię-
dzysobąigłębią.Dobitniewskazujenatoodbiciekolejnegofilaraskalnegona
powierzchniwody:porazpierwszyjakiśobiektzgłębijaskinirzucawidzowi
„odpowiedź”najegousiłowaniaustanowieniawzrokowegozwiązkuzprze-
strzenią,lecz„odpowiedź”taodbijatylkosubiektywnąpotrzebęwidzenia
związanegozJaznalezieniazwiązkuwybiegającegowprzód,ponadpłaszczy-
znąwody-chodzioniespełnioną„chimerę”widzenia,którejnieodpowiada
konkretnarzeczywistość.Wzwiązkuztymnapierwszymplaniebrakjakiegoś
nawiązującegomotywu,naktórypotencjalniemożnabyłobyprzedłużyćkie-
runekodbicia.
Dopieroprzysamymprawymbrzeguobrazuwstopniowanymciągugrzbie-
tówfaldochodzidogłosubiegnącewgłąbpoprzecznepowiązanieprzestrzeni,
któremożnaprzeciwstawićwyjściuformacjiskalnychzprzestrzeniobrazowej
wprawo.Ważnejestprzytym,żetostopniowanieprzebiegaodtyłudoprzodu,
tzn.przeciwniedopierwotnegokierunkuspojrzeniawidzawgłąbjaskinipolewej
stronie.Jestonoprzetodoświadczanejakoalternatywadladaremnościtamtego
spojrzenia:podczasgdywobszarzejaskiniwodajakożywiołprzyrodywistocie
ruchliwydlawidzeniapozostajeuparcienieruchomai„niema”
,topoprawejstro-
niewgrzbietachfalzaczynacorazbardziejsamazsiebiemówić,stajesięniejako
„słyszalna”
.Tenprzełomzbezruchuwruchliwośćpozwaladoświadczyćulotno-
ściupływającegoczasuwbrewpoczątkowemuumocowaniuwidzawokreślonym
Terazprzezzwiązekwzrokowyzmostkiempolewejstronie,zktóregousiłował
wytworzyćustalonywczasiezwiązekzjaskinią.Przełomtenwskazujenato,co
pozostajepouznaniuniemożliwościumocowaniaświatawjakimśokreślonym
Teraz:namomentprzemijalności.
Takwięcprzedstawionywobraziewycinekprzyrodybynajmniejniezacho-
wujewobecwidzanieobowiązującejneutralnościmiejscainteresującegoconaj-
wyżejzewzględunaswojągeologicznąpierwotność,któreCourbetoddałzgod-
nąpodziwumalarskąwrażliwością.Stajesięzaśdlawidza,jakoustawicznywy-
nikrzutowaniakonfliktumiędzyjegozwiązanymzJawidzeniemprzestrzennym
awidzeniemzwiązanymzpłaszczyzną,odzwierciedleniemjegosubiektywnego
stosunkudoświata.Stosunektensamwsobieprzemierzaokreślonyprocesdo-
świadczenia,oddaremnychusiłowańustaleniaokreślonegoprzezTerazstosunku
doświatado„uznania”przemijalnościwczasie,doktóregodochodzitam,gdzie
sampostrzeganyświat,rozwijającysięnapłaszczyźniewprawo,opuszczaobraz,
wkraczającwniewidocznąjużprzyszłość.
93
