Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
MODELEZALEŻNOŚCICENTRUM–PERYFERIE
Statusteoriidominacjiprzestrzennej
Czywartodziśpodejmowaćtematykędominacjiprzestrzennej
istrukturcentro-peryferyjnych?Wieleargumentówocharakterze
zarównoakademickim,jakipolityczno-ideologicznymprzemawia
przeciwpodążaniuwtymkierunku.Fukuyamowski„koniechistorii”
byłprzecieżniejakorównież„końcemgeografii”,aszerzej–miał
byćkońcemznaczeniakontekstuhistoryczno-kulturowegowana-
liziezjawiskpolitycznychczygospodarczych.Rozwójspołeczno-
-gospodarczypoepocewielkichkonfliktówisporówideologicz-
nychmiałwyzwolićsięzpętprzeszłości.Skupiaćsięwięcpowinni-
śmynietylenaczynnikach,którelimitujączyteżlimitowałynaszą
wolność,ileraczejnanieograniczonychmożliwościach,któresię
przednamiotworzyły.Przesłanietobyłosilnezwłaszczawpostko-
munistycznychkrajachEuropyŚrodkowejiWschodniej,gdzieupa-
dekZwiązkuRadzieckiegopotraktowanorównieżwdużymstopniu
jakoprzejściedoepokikońcawszelkichniechcianychdominacji
ihierarchiiprzestrzennych.Wszczególnościwwyidealizowanym
obrazieUniiEuropejskiej,atakżecałegoZachodu,jakipowstawał
tujużwokresiekomunizmu,niejakowopozycjidoczarnegoob-
razucodzienności„realnegosocjalizmu”,niechcianodostrzegać
elementówhierarchii,dominacjiczyprzymusu.Legitymizacjano-
wego,postkomunistycznegoładuopierałasiębowiemwznacznym
stopniunaidealewyzwoleniazograniczeńhistoriiigeopolityki,na
pełnejdemokratyzacjistrukturpaństwaitp.Tadominującaorienta-
cjaideologicznaspowodowała,iżtrudnobyłodostrzegaćzarówno
wewnątrzkraju,jakipozajegogranicamisiłydominacjispajające
strukturyprzestrzenneróżnegoszczebla,przedewszystkimte,które
niespotykająsięzpełnąentuzjazmuidobrowolnościsubordyna-
cją.Ignorowanowięcwdużymstopniupogląd,żezróżnicowania
centro-peryferyjnesąjednązobiektywnieistniejącychifundamen-
talnychstrukturświataspołecznego,którychniedasięwyelimi-
