Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
RozdziałI.Genezaikształtowaniesięwspólnejwładzyrodzicielskiej
rzeczymożnaupatrywaćwspołeczno-ekonomicznychprzemianach
związanychzindustrializacją,przejściemdopracynajemnejiod-
dzieleniemmiejscapracyodmiejscadomu,któreulokowałomęż-
czyznwfabrykach,akobietywdomach.Wszystkotowsposóbistotny
wpłynęłonadynamikęrodzinywXIXw.88
Tezmiany,atakżerozwójorganizacjifeministycznych,doprowadziły
podkoniecXIXw.dotego,żeprawaamerykańskichkobietulegały
stałemuposzarzaniuiupowszechnianiu.Zpowodunieobecności
ojcówwdomuznacznemuosłabieniuuległawładzaojcarodziny,
awkonsekwencjidychotomiaojciec/matka.Matkauzyskałaprawne
potwierdzeniejejprawadokontaktówidosprawowaniapieczynad
dziećmi.Prawoamerykańskiestanęłowobecpotrzebynowegozde-
finiowaniarólmatkiiojcawrodzinie.Chodziłobowiemostworze-
niemodelurodziny,wktórymobojerodzicemogąrealizowaćswoje
funkcjerodzicielskie.Wsprawachzzakresuwładzyrodzicielskiej
priorytetemstałosiędobrodziecka(bestinterestofthechild),ainne
dobraiinteresyniepowinnymiećpierwszeństwaprzedtązasadą89.
Niektóreźródłapodają,żepierwszynazasadędobradzieckapowołał
sięSądNajwyższyPensylwaniiwwyrokuwydanymw1813r.90Zgod-
niezinnymipierwszyrazdotejzasadyodwołanosięwwyrokuSądu
NajwyższegoKansasz1881r.,stwierdzając,żenwsprawachowładzę
88J.Folberg,Custody…,s.4.
89WPolscesądywyrokują,posiłkującsięzasadądobradziecka,awStanachZjed-
noczonychmająnawzględziedobrobytdziecka(well-beingofthechild),którynosi
mianobestinterestsofthechildstandard.Wliteraturzepolskojęzycznejokreślenie
bestinterestofthechildzazwyczajjesttłumaczonejakodobrodziecka,najlepiejpojęty
interesdzieckalubnadrzędnyinteresdziecka.Natomiastzuwaginato,żezakresy
obupojęć-dobradzieckaibestinterestsofthechildstandard-wznacznejmierze
pokrywająsię,atakżeżebyzachowaćprzejrzystośćwywodów,wpublikacjizdecy-
dowanoposługiwaćjednoliciesformułowaniemdobradziecka;zob.M.Cudowska,
P.Pawluczuk-Bućko,Koncepcja„nadrzędnegointeresudziecka”jakoelementspra-
wowaniaopiekinaddzieckiem-analizaporównawczanaprzykładziePolskiistanu
Minnesota[w:]Prawomałżeńskieijegorelacjezinnymigałęziamiprawa,red.I.A.Ja-
roszewska,G.Ćwikliński,Olsztyn2017,s.42.
90WcześniejwPensylwanii,wedługobowiązującegosystemucommonlaw,dzieci
byłypostrzeganejakowłasnośćojca;zob.A.Rosen,Abriefhistoryof<bestinterests’,
https://www.avramrosen.com/blog/2011/may/a-brief-history-of-best-interests-/(do-
stęp:16.02.2022r.).
