Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
RozdziałI.Genezaikształtowaniesięwspólnejwładzyrodzicielskiej
temposzukiwaćwangielskimcommonlawirodziniepatriarchalnej,
wktórejdziecibyłyuważanezawłasnośćojca.Wokresiekolonial-
nymiwczasachwczesnejrepublikiprawoamerykańskiepodążałoza
commonlaw,gdzieojciecstałnaczelerodzinyisprawowałabsolutną,
wyłącznąiniczymnieograniczonąwładzęnadwszystkimiczłonkami
rodziny,zgodniezzakorzenionąwprawierzymskimdoktrynąpater
familias78.JakwskazujeJ.Folberg,obowiązującawStanachZjedno-
czonychwXIXw.władzaojcowskaniebyłataksurowa,jakwswej
pierwotnejangielskiejwersji79.Dominowałjednakmodelpaternali-
styczny,wktórymmatkazachowywałaprawodoczciiszacunku,ale
nieprzysługiwałyjejżadneinstrumentyumożliwiająceegzekwowanie
prawrodzicielskich80.Wsystemiecommonlaw,naśladowanymprzez
amerykańskieprawoipraktykę,małżonkowieuznawanibyliformal-
niezajedenpodmiot,alewrzeczywistościdecydującygłoswłaściwie
wkażdejdziedziniemiałmąż.Zapewniałśrodkiutrzymaniaidecy-
dowałodomowymbudżecie,sposobiezarządzaniagospodarstwem
domowymczywychowaniudzieci.WXIX-wiecznymspołeczeństwie
kobietaniemiałapodmiotowościprawnej.Niemogłanp.byćzatrud-
nianaczyzawieraćumówbezzgodymęża81.W1839r.wMississippi,
apóźniejrównieżwinnychstanach,uchwalonodokumentzatytuło-
wanyMarriedWomen’sPropertyActs,któryzapowiadałrówność
prawiobowiązkówmałżonkówwsprawachmajątkowych82.Wspo-
rachzzakresuwładzyrodzicielskiejprawodosprawowaniapieczy
78D.Abrams,N.Cahn,C.Ross,D.Meyer,ContemporaryFamilyLaw(American
CasebookSeries),b.m.w.2012,s.673.
79J.Folberg,CustodyOverview[w:]Jointcustodyandsharedparenting,red.J.Fol-
berg,NewYork-London1991,s.3-5.
80RównoleglewEuropieutrzymywałasięprzewagamężawstosunkachpraw-
nychpomiędzymałżonkamiorazprzewagaojcawstosunkachprawnychzdzieckiem.
Wielokrotnenowelizacjeprawarodzinnegopaństweuropejskich,zwłaszczawlatach
60.i70.,doprowadziłydozrównaniasytuacjiprawnejmężaiżony.Impulsemdotych
reformbyłydokumentyprawamiędzynarodowegowzakresieprawczłowiekauchwa-
loneprzezNarodyZjednoczoneiinnenormyregionalne;zob.M.Grossberg,Gover-
ningtheHearth:LawandtheFamilyinNineteenth-CenturyAmerica(StudiesinLegal
History),b.m.w.1985,s.235-239.
81L.E.Hawkins,JointCustodyinLouisiana,LLR1982/43(1),s.85-86.
82J.A.Custer,TeTreeWavesofMarriedWomen’sPropertyActsintheNine-
teenthCenturywithaFocusonMississippi,NewYorkandOregon,nOhioNorthern
UniversityLawReview”2014/2013-21,s.401.