Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wysiłekpodążaniazaniąjesttym,cookreślawartośćczłowieka”[2].
Człowiekstajesięważniejszyodprawdy,którąodnosido„wartości
człowieka”.
Wartość
ta
objawia
się
w
postaci
tolerancji.
Uniwersalnaregułarozumujestuniwersalnąregułątego,coludzkie
i
humanitarne.
Ponieważ
człowieczeństwo
jest
ważniejsze
od„posiadaniajakiejkolwiekprawdy”,ojciecwjednejzbajek
Lessingadajekażdemuzeswoichtrzechsynówpopierścieniu,nie
mówiącjednak,któryjestprawdziwy,wskutekczegoprawdziwy
pierścieńzostajewkońcuutracony.Niechodzioto,żeOświecenie
niemieckiewosobieLessingautraciłopoprostuprawdęwsensie
religijnegoobjawienia;utratajesttutajrozumianajakocośraczej
pozytywnego,amianowiciejakoodkryciepierwiastkaczysto
ludzkiego.Poszukująctego,coprawdziwe,człowiekijegohistoria
–którajesthistoriąposzukiwania–odnajdująswójwłasnysens.
Człowieknietroszczysięjużpoprostuodobro,odposiadania
któregozależyjegowłasneznaczeniejakoczłowieka.Zamiasttego,
poszukując,możepotwierdzić,żeposiadadobro,któreniejestani
obiektywne,anizbawcze.Skorojedynąnaprawdęważnąrzecząjest
poszukiwanieprawdy–„ożywiającenaszewewnętrznesiły”–todla
człowiekatolerancyjnego,awięcprawdziwieludzkiego,wszelkie
wierzeniareligijnesątylkoróżnymiimionamisamegoczłowieka.
Historianiejestwstanieprzedstawićrozumowiniczego,coby
miałosiłędowodu.Prawdyhistoriisąprzypadkowe,rozumuzaś–
konieczne,aprzypadkowośćodkoniecznościdzieli„okropnie
szerokirów”,któregoprzeskoczeniewymagałobymetabasiseisallo
genos[3].Prawdyhistorii,choćbynajlepiejudokumentowane,
poprostuniesąprawdziwe,ponieważzarównoichfaktyczność,jak
ipotwierdzalnośćmajązawszecharakterprzypadkowy,asamaich
ważność
również
zależy
od
historii.
Prawdy
historyczne
sąprawdziwe–toznaczypowszechnieprzekonująceiwiążące–
jedyniewtejmierze,wjakiejpotwierdzająprawdyrozumu.Tak
więctorozummusidecydować,czyto,cosięobjawia,czyli
historia,macharakterkonieczny[4].Przypadkowośćhistoriimoże
byćnobilitowanaprzezrozumdopieropofakcie;następniezaś
rozumrozstrzyga,czyrzeczywista,naocznahistoriajestzgodna
znimsamym.Objawionahistoriafunkcjonujejakonauczycielka
