Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
PiśmiennośćmieszczańskawpóźnośredniowiecznejPolsce
zwrócićuwagęm.in.naśredniowiecznerejestryproskrybowanych37,licznewil-
kierzeistatutycechowe38.ZKrakowemzwiązanajestwiększośćzachowanejkore-
spondencjiprywatnejmieszczan39,rejestryhandlowekupcówzinteresującegonas
terenu40,jednaznielicznychzachowanychksiągcechowych41.Nieocenionymźró-
dłemdobadaniakrakowskiejpiśmiennościmieszczańskiejsątakżeaktarektorskie
uniwersytetu42iaktasąduwyższegoprawaniemieckiegonazamkukrakowskim43.
Towszystkopowoduje,żebadającpiśmiennośćmieszczańskąwPolsce,nieustannie
zadajemysobiepytanie,czywmniejszychośrodkachsytuacjawyglądałasamojak
wKrakowie,czyteżzupełnieinaczej.Jakizakresmiałoopóźnieniewstosunkudo
Krakowa?Czypołożenieposzczególnychmiastiichodległośćodtegocentrum
kulturymiałyznaczeniedlarozwojupiśmienności?
Próbęodpowiedzinatepytaniaprzynosianalizaksiągmiejskichpowstałych
winnychdużychmiastachKrólestwaPolskiego.Szczęśliwiezachowałasiędosyć
bogataspuściznazarównokancelariipoznańskiej44,jakilwowskiej45.Znaczniegorzej
przedstawiasięstanzachowaniaaktpowstałychwkancelariachośrodkówśredniej
wielkości(secundiordinis).Wśródtychżemiastciekawyzespółksiągmiejskich
posiadapodkrakowskiKazimierz.Pozaopublikowanyminajstarszymiksięgami
37KsięgaproskrypcjiiskargmiastaKrakowa1360-1422:zezbiorówArchiwumPaństwowego
wKrakowie.LiberproscriptionumetquerelarumcivitatisCracoviensis1360-1422,wyd.B.Wyrozum-
ska,Kraków2001.DysponujemyponadtofragmentamirejestrówproskrybowanychzPoznania;
StadtbuchvonPosen...,Einleitung,s.166*-170*;ibidem,cz.3,s.329-344.
38KodeksdyplomatycznymiastaKrakowa1257-1506,cz.1-4,wyd.F.Piekosiński,Kraków1879
(MonumentaMediiAeviiHistoricaresgestasPoloniaeillustrantia,t.5,7);Najstarszyzbiórprzywile-
jówiwilkierzymiastaKrakowa,wyd.S.Estreicher,Kraków1936;Prawa,przywilejeistatutamiasta
Krakowa(1507-1795),t.1,wyd.F.Piekosiński,Kraków1885.
39KorespondencjażupnikakrakowskiegoMikołajaSerafnazlat1437-1459,wyd.W
.Bukowski,
T.Płóciennik,A.Skolimowska,Kraków2006;AktaodnoszącesiędostosunkówhandlowychPolski
zWęgrami,główniezarchiwumkoszyckiegozlat1354-1505,wyd.S.Kutrzeba,w:ArchiwumKomisji
Historycznej,t.9,Kraków1902,s.407-485;DokumentypolskiezarchiwówdawnegoKrólestwaWęgier,
t.1:Do1450r.,t.2:Dokumentyzlat1451-1480,t.3:Dokumentyzlat1481-1500,t.4:Dokumenty
zlat1501-1520,wyd.S.A.Sroka,Kraków1998-2006;APGdańsk,ArchiwummiastaGdańska,sygn.
300D/77;APToruń,KatalogI(dokumentyod1314r.)iKatalogIII(listycechowezlat1396-1488).
40ZnajdująsięwAGAD,KsięgimiejskieOlkusz,sygn.Olkusz1.
41Księgacechowazłotnikówkrakowskich1462-1566,oprac.B.Dybaś,J.Tandecki,Warszawa2000.
42ActarectoraliaAlmaeUniversitatisStudiiCracoviensisindeabannoMCCCCLXIX,t.1,z.1-3,
wyd.W
.Wisłocki,Kraków1893-1894.
43InwentarzaktsądówwyższychprawamiejskiegowKrakowie,oprac.ZWenzel-Homecka,
Warszawa1970;DecretaiurissupremiMagdeburgensiscastriCracoviensis.RechtssprüchedesOberhofs
desdeutschenRechtsaufderBurgzuKrakau,t.1:1456-1481,t.2:1481-1511,wyd.L.Łysiak,
K.NehlsenvonStryk,FrankfurtamMain1995-1997.
44I.Radtke,KancelariamiastaPoznaniadoroku1570...,s.166-171;Z.Wojciechowska,Staro-
polskieaktamiejskiewArchiwumPaństwowymwPoznaniu,nPoznańskiRocznikArchiwalno-Histo-
ryczny”10/11,2003/2004,s.50-52.
45ArchiwumAktDawnychMiastaLwowa.Oddziałstaropolski,t.3:Księgiiaktaadministracyjno-
-sądowe1382-1787,t.4:Księgirachunkowe(lonherskie1404-1788),oprac.K.Badecki,Lwów1935-
-1936,passim;M.Kapral,UrzędnicymiastaLwowawXIII-XVIIIwieku,Toruń2008,s.31.
