Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pismo–ustaleniadefinicyjne,relacjamiędzymowąapismem
17
Wpostępieduchowymczłowieka–czyogólniej,wrozwojucywilizacji–początki
irozwójpismazajmująmiejsceoznaczeniupierwszorzędnym,ustępującdonio-
słościąjedyniepoczątkommowy,mowaipismosąbowiemzasadniczymiśrod-
kamiporozumiewaniasięwobrębiespołecznościludzkiej(Diringer1972:24).
Odkrycieirozwójpismabyłyprocesemdługotrwałym.Abyrozważać
relacjemiędzywcześniejjużistniejącymsposobemporozumiewaniasięczło-
wieka,jakimbyłamowa,anowopowstającympismem,istotnebyłobyusta-
lenie,którestadiumrozwojupismauznaćnależyzakluczowe,któreznich
jestpismemwłaściwym.Choćodwielutysiącleciludzierysowaliobrazki
orazznajdowalirozmaitesposoby,abyutrwalićtreściważne,wartezapamię-
tania,ostatecznieniespowodowałyonezasadniczychzmianwdziałalności
intelektualnejczłowieka.Zapisjestczymświęcejniżwsparciemludzkiejpa-
mięci.JaktwierdziOng(2011:138),obrazy,abystałysięzapisem,potrze-
bująkodu,którymógłbyjeobjaśnić.Pismowłaściwenieskładasięjedynie
zobrazkówiprzedstawieńrzeczy.Jeśliterminemtymzostałybyobjętewszel-
kieznakisemiotyczne,czyliwidzialne,sensowneznaki,którymnadajesię
znaczenie,zjawiskopismaniezwyklesięposzerzy.Zgodniezewskazanym
sposobemrozumieniaDpismo”obejmowałobywówczasrównieżzachowania
czystobiologiczne,aDposługiwałyby”sięnimtakżeniektóregatunkizwie-
rząt.ZdaniemOngaużycietegoterminudowszelkichsemiotycznychzna-
kówtrywializujeznaczeniepisma.Wtejsytuacjipismomiałobyniemaltak
długąhistorięjakmowaludzka.Prawdziwyprzełomdokonałsięwinnym
punkciehistorii.
Krytycznyiwyjątkowypunktzwrotnywnowymświeciewiedzynastąpiłwludz-
kiejświadomościniewtedy,kiedynarysowanoprosteznakisemiotyczne,lecz
kiedywynalezionokodowanysystemwidzialnychznaków,dziękiktóremupi-
szącymógłokreślić,wistociebezograniczeń,ustalonesłowaisekwencjesłów,
aczytelnikbyłwstaniejewygenerowaćzdanegotekstu.Takdzisiajzwykle
rozumiemypismoczyzapis(Ong2009:132).
Pismowłaściwejestzatemkodem,któryumożliwiatworzenieskompli-
kowanych,wielopiętrowychcałościznaczeniowych.
Pismolubzapiswgłębszymsensie,tj.widzialnezakodowaneznaki,ujmuje
słowowcałości,pozwalającnawidzialneutrwaleniezanurzonychwdźwięku,
powikłanych,subtelnychstrukturiodniesieńwichszczególnejzłożoności,ato
utrwaleniewizualneumożliwiatworzeniejeszczebardziejsubtelnychstruktur
iodniesień,daleceprzekraczającmożliwościwypowiedzioralnej.Pismo,wzwy-
kłymznaczeniu,byłoijestnajbardziejdoniosłymzwszystkichtechnicznych
