Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stawątejksiążkisąświadectwatekstówigłównyciężarjej
wywoduspoczywanatekstach,acelemmoimbyłorekon-
struowaniesytuacjikulturowych,jakiezaistniaływobecności
pisma,niezaśwcześniej.Sądzęteż,żepoważnynamysłnad
stanaminiematerialnejkulturygreckiejnaprzykładwXIalbo
wIXwiekup.n.e.niejestwogólemożliwy.Epokatajestpo-
lemdziałaniaarcheologówiepigrafików,którychustalenia,
skądinądfundamentalnedlahistoriistarożytnej,niezwykle
trudnojestprzełożyćnajęzykantropologiikulturowej,nie
popadającprzytymwtwórczośćquasi-fabularną,aalterna-
tywa,jakąjestprzenoszenierozpoznańwynikającychzbadań
nadniepiśmiennymispołecznościamiżyjącymiwXXwieku
naniepiśmiennespołecznościżyjącetrzytysiącelatwcześniej
winnejczęściświata,niejest,delikatniemówiąc,rozsądna.
Dlategopowstrzymujęsiętuodspekulacjinatematszczegó-
łówfunkcjonowaniaprzedpiśmiennejkulturygreckiej,aprzy-
jęteprzezemniepoglądynapsychodynamikęoralności(wraz
zjejkonsekwencjamidlapraktykpiśmiennych)nieodbiegają
odkanonicznejwersjiOnga.
Formypiśmiennejkomunikacjikulturowejnależy,jak
sądzę,badaćsynchronicznieidiachroniczniezarazem,ana
podstawietychbadańtrzebanastępnietworzyćkonceptualne
przecięciaobupłaszczyznanalizy,jaktworzysięseriepłaskich
przekrojówtrójwymiarowychbryłalbocyklemomentalnych
ujęćzmiennychstanów.Badaniediachroniczne,któregośro-
dowiskiemjestprocesdziejowy,pokazujewefekcie,jakewo-
luujekomunikacjapiśmienna,zwłaszczawswoichaspektach
ściśletechnologicznychiilościowych.Badaniesynchroniczne
pomaganamzrozumieć,jakdziałająwkulturzeposzczególne
typykomunikacjipiśmiennej,takiejaktekstnaukowy,notacja
matematyczna,literaturapiękna,korespondencjaalbopod-
ręcznikiwiedzypraktycznej.Teformywystępująwniemal
wszystkichepokachrozwojukulturyZachodu,leczwkażdej
znichmająinnezapleczefunkcjonalneiinnepodłożemate-
rialne.Dlategotworzenie„ogólnychteoriipowieści”albo„po-
wszechnychdziejównauki”uważamzadziałalnośćpozbawio-
12
